U blijft werken

Werken kan houvast geven 

Veel mensen met een lichte depressie werken door. Hoewel dat vaak veel moeite kost, vinden ze de voordelen groter dan de nadelen. We noemen ze hier kort op.

Nadelen

Werken is zwaar als u depressieve klachten heeft. Door uw depressie kunt u lusteloos zijn en weinig zin hebben om wat dan ook te doen, laat staan werken. Misschien moet u zich dus 'forceren' om het werk te kunnen volhouden.

Werk kan een van de redenen van uw depressie zijn, bijvoorbeeld als er sprake is van een langlopend conflict, een slechte sfeer, een hoog stressniveau of slechte werkomstandigheden. Door te blijven werken, neemt u het risico dat uw klachten verergeren.

Voor sommige mensen met een depressie is het werk een 'vlucht'. Door veel en hard te werken geeft u zichzelf een reden om niet te denken aan andere zaken, zoals een slechte relatie met uw partner, problemen met een kind of andere zaken die moeilijk liggen.

Voordelen

• Werk betekent afleiding. Het kan zwaar zijn maar dat is vaak toch beter dan een hele dag 'hangen': uitslapen tot diep in de ochtend, op de bank liggen, zappen en surfen, suffe games spelen, piekeren, zich schuldig voelen...
• Werk geeft structuur. U heeft een 'stok achter de deur' om elke dag weer op te staan, zich te wassen en aan te kleden, de deur uit te gaan, enzovoort. Het geeft uw dagen een normaal ritme.
• Voor veel mensen is werk een manier om iets nuttigs te doen of iets voor anderen te betekenen. Als u een depressie heeft, is dat erg waardevol, zeker als u de neiging heeft zichzelf 'waardeloos' te vinden.
• Werken stimuleert: u krijgt de mogelijkheid om te leren, zich te ontwikkelen, te 'groeien'. Op die manier kan het werk een bron van inspiratie en energie zijn.
• Werk zorgt er vaak voor dat u sociale contacten heeft. Vaak zal het niet gaan om erg diepgaande contacten, maar toch kunnen ook contacten met collega's en bijvoorbeeld klanten heel positief zijn. Sociale contacten zijn vaak een heel krachtig middel om depressieve klachten tegen te gaan.

"Soms was het echt een worsteling om mijn werk vol te houden. Er waren dagen dat ik nauwelijks meer kon... Maar achteraf ben ik toch blij dat ik het volgehouden heb. Ik had me geen raad geweten als ik thuis had moeten blijven. Dan was ik mijn bed niet meer uitgekomen, denk ik. Ik kan me best voorstellen dat het voor anderen beter is om te stoppen, maar voor mij was dat niet goed geweest..." 

Het werk kan aangepast worden

Het laat zich gemakkelijk voorstellen dat er door uw klachten problemen kunnen ontstaan. Als dit dreigt te gebeuren, is het aan te raden hier meteen op te reageren. Het zal niet altijd lukken problemen op te lossen, maar u kunt wel proberen te voorkómen dat ze uit de hand lopen. Als u bijvoorbeeld merkt dat u de gebruikelijke hoeveelheid werk niet meer aankunt, geef dit dan aan. Probeer niet om koste wat kost het werk te blijven volhouden, bijvoorbeeld door 's avonds of in de weekenden te werken: dat zal eerder vroeg dan laat spaak lopen. Denk ook niet: ik haal dat volgende week wel in... De kans is groot dat dat niet gebeurt en dan heeft u opeens een nog grotere achterstand. U zet dan uw leidinggevende en uw collega's voor het blok.

Praat met uw leidinggevende

Probeer daarom snel te regeren. Het is aan te raden in elk geval met uw chef of leidinggevende te gaan praten. Deze is verantwoordelijk voor uw afdeling of team en de eerste die eventuele problemen moet oplossen.

Probeer uit te leggen wat er aan de hand is. U kunt natuurlijk over uw depressie vertellen: u mag van uw leidinggevende verwachten dat hij of zij hier met begrip op zal reageren. Als u niet over uw depressie wilt vertellen, kunt u zeggen dat u 'persoonlijke problemen' heeft, waardoor u uw werk niet zo goed kunt doen als men van u gewend was.

Overleg met uw leidinggevende of er tijdelijk aanpassingen in uw werk of werktijden nodig en mogelijk zijn. Een aanpassing kan van alles betekenen: u geeft een deel van uw werk tijdelijk over aan collega's, u past uw werktijden aan, u vraagt of u wat vaker overleg kunt hebben enzovoort. Zo maakt u de kans groter dat u het werk vol kunt houden.

Er is van alles te bedenken. Probeer dit ook zelf te doen. U kunt misschien zelf het beste inschatten welke aanpassingen het werk voor u makkelijker kunnen maken. Bovendien is het goed als u zelf met een voorstel komt en zo laat zien dat u uw werk serieus neemt. Als u het moeilijk vindt om zo'n gesprek met uw leidinggevende te voeren, kunt u vragen of de bedrijfsarts dit wil doen.

Uw collega's

Het is ook aan te raden om in het gesprek met uw leidinggevende af te spreken hoe uw collega's op de hoogte moeten worden gebracht. Dat zal nodig zijn als de aanpassingen in uw werk voor hen gevolgen heeft. Een goede uitleg kan helpen om ergernissen te voorkomen.

Op zich kan uw leidinggevende dat doen, bijvoorbeeld bij een team- of werkoverleg. U kunt ook voorstellen dat u uw collega's zelf iets vertelt over uw depressie en de gevolgen daarvan voor uw werk. Zulke openheid kan bijdragen aan het begrip van uw collega's. Tegelijk kan zo'n gesprek moeilijk zijn. Houd er ook rekening mee dat sommige mensen het moeilijk vinden om met psychische klachten om te gaan: het kan best zijn dat sommige mensen met weinig begrip reageren. Een alternatief is natuurlijk dat u zegt dat u persoonlijke problemen heeft en daardoor even wat stapjes terug moet doen.

Praat met de bedrijfsarts

Het kan zijn dat uw leidinggevende u vraagt een afspraak te maken met de bedrijfsarts van de arbodienst. Dit kunt u overigens ook zelf voorstellen. De bedrijfsarts weet het nodige over depressie en werk en zal daarom adviezen kunnen geven over eventuele aanpassingen.

Een gesprek met de bedrijfsarts kan ook nuttig zijn als u uw leidinggevende niet duidelijk kunt maken wat er aan de hand is of wanneer uw leidinggevende niet wil meewerken aan aanpassingen. Ook kan de bedrijfsarts helpen om uw collega's uit te leggen wat depressie nou eigenlijk is.

Het is wel zo dat de rol van een bedrijfsarts per bedrijf verschilt. Overleg deze zaken daarom altijd eerst met uw leidinggevende of met de bedrijfsarts van uw bedrijf.

Overschat uzelf niet

Soms hebben mensen de neiging extra hard te gaan werken. Dat heeft vaak te maken met schaamte. Het is alsof ze zichzelf dubbel en dwars proberen te bewijzen: ik ben geen 'slappeling', kijk eens hoe hard ik werk...

Dit kan misschien een tijdje goed gaan, maar vroeg of laat gaat het mis. Het is nu eenmaal zo dat u door een depressie klachten heeft en dat deze klachten een hindernis zijn bij het werk, laat staan dat u de extra energie heeft om uzelf te 'bewijzen'.

Het is dus niet verstandig extra hard te gaan werken. Integendeel, u doet er beter aan een of twee stapjes terug te doen. Houd voor ogen dat u hier goede redenen voor heeft: een depressie is geen aanstellerij, geen 'zwakte', maar een ziekte. Het is dus alleen maar realistisch om het even rustiger aan te doen. Daardoor maakt u de kans op herstel groter en zult u op den duur weer harder kunnen werken. Dat is niet alleen beter voor u, maar ook voor uw collega's en het bedrijf.

'Ik heb lang gedacht: ik laat me niet kennen... Ik zal laten zien dat ik niet minder ben dan een ander en minstens net zo hard kan werken, als het niet harder is. Dat ging natuurlijk mis. Nu, achteraf, zie ik hoe suf mijn houding was. Een depressie is gewoon een ziekte. Het is dan idioot om te zeggen: doe er maar een schepje boven op. Je zegt toch ook niet tegen iemand met hartritmestoornissen, reuma of een gebroken been: kom op, even tanden op elkaar, dan kun je er dubbel zo hard tegenaan...'