Arbeidsongeschiktheid

Na twee jaar

Mogelijk lukt het u op een gegeven moment door de diabetes – of late complicaties van de diabetes - niet meer om uw werk uit te oefenen. Als u twee jaar ziek thuis bent geweest, beoordeelt het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) of u in aanmerking komt voor een uitkering: de WIA. Het UWV beoordeelt hoeveel u nog zou kunnen werken, wat voor werk dat zou kunnen zijn en hoeveel u nog zou kunnen verdienen.

Bij de keuring ligt de nadruk op wat u wel kunt. Het gebeurt bijna nooit meer dat iemand helemaal wordt 'afgekeurd' of 'arbeidsongeschikt' wordt verklaard. Meestal is het de bedoeling dat u weer aan het werk gaat, soms kunt u een uitkering krijgen die u loon aanvult. Elders schrijven we uitgebreider over deze regelingen.

Arbeidsongeschiktheid is een laatste optie

Het is goed om te weten dat er, ook als u echt niet meer kunt werken, een regeling is die als 'vangnet' kan dienen. Toch komt het niet vaak voor dat mensen vanwege hun diabetes arbeidsongeschikt worden verklaard.

In het algemeen geldt dat een arbeidsongeschiktheidsverklaring de laatste optie is. Pas als echt alles is gedaan om mensen aan het werk te houden, kan die keuze woorden gemaakt. Dat komt omdat zowel de werknemer als de samenleving een hoge prijs betalen voor arbeidsongeschiktheid. Wat de samenleving betreft zit dat hem niet eens in het geld dat een uitkering kost, maar vooral in het verlies van productiviteit, van kennis en ervaring, en van deelname aan de samenleving.

Het zal duidelijk zijn dat arbeidsongeschiktheid ook voor een werknemer ingrijpend kan zijn: het is veel meer dan 'niet meer werken'.

• U verliest sociale contacten. Een belangrijk gevolg is dat u heel wat sociale contacten verliest. In en door uw werk ontmoet u elke dag mensen. Vaak zijn dat oppervlakkige of zakelijke contacten, maar toch zijn deze belangrijk. Veel mensen raken op den duur bevriend met collega's. Al die contacten kunnen verdwijnen of verwateren.
• Uw dagbesteding verandert. Een gevolg is ook dat u opeens andere bezigheden moet zoeken. Voor veel mensen is dat niet zo makkelijk. Logisch, want het werk vulde nu eenmaal een groot deel van de week. Ook voor uw omgeving kan het moeilijk zijn dat u zoveel thuis bent. Uw partner is er misschien aan gewend het huis voor zich alleen te hebben en een eigen dagritme te hebben.
• U kunt zich nutteloos gaan voelen. Arbeidsongeschiktheid en werkloosheid kunnen psychische gevolgen hebben. Sommige mensen voelen zich nutteloos wanneer ze niet werken. Ze schamen zich dat ze geen baan hebben en hebben het gevoel dat ze 'teren op de zak van anderen'. Soms blijkt dat andere mensen er zo over denken: opeens merkt u dat iemand anders u beschouwt als een 'klaploper', een uitkeringstrekker', enzovoort. Door zulke reacties kunt u het gevoel krijgen er niet meer bij te horen of een 'tweederangsburger' te zijn.
• U gaat financieel achteruit. Nog een gevolg is dat u er financieel op achteruit gaat. Natuurlijk zijn er uitkeringen, maar deze zijn bedoeld als vangnet. Ze zijn meestal niet voldoende om te leven zoals u dat gewend was.

"Eerst denk je: ach, voor zoveel extra vrije tijd wil ik wel wat inkomen inleveren. Maar als je kijkt hoeveel geld je inlevert, schrik je. Bovendien is die 'vakantie' na een paar maanden ook niet meer zo leuk. Het komt er uiteindelijk op neer dat je zowel geld als plezier inlevert..."

En dus: probeer aan het werk te blijven!

Al met al zijn er heel wat redenen om aan het werk te blijven. Dat is misschien niet zo makkelijk, maar het kán in veel gevallen wel. De WIA ondersteunt u niet alleen bij het behouden van uw baan, maar ook bij de terugkeer naar werk. Dit heet re-integratie. Daarover vindt u elders meer informatie.