Medicijnen bij artritis psoriatica

U kunt bij artritis psoriatica ook ontstekingsremmende pijnstillers krijgen. Soms krijgt u een ander geneesmiddel dat niet tegen de psoriasisplekken werkt, maar alleen tegen reumatoïde artritis (RA), zoals leflunomide.

Medicijnen bij gewrichtsontstekingen

2006_12_ss33_020.jpgWanneer uw psoriasis gepaard gaat met gewrichtsontstekingen (artritis psoriatica) kunt u medicijnen krijgen die niet worden voorgeschreven voor psoriasis die zich alleen maar in huidklachten uit. Deze middelen noemen we daarom hier apart.

Voor alle duidelijkheid: de medicijnen die hierboven genoemd zijn voor de behandeling van psoriasis (verschillende DMARD's, biologicals enzovoort), worden ook vaak voorgeschreven bij artritis psoriatica. De hieronder genoemde middelen komen daar bij.

NSAID's

De afkorting NSAID staat voor Non Steroïdal Anti-Inflammatory Drugs, een Engelse afkorting die betekent dat het om medicijnen gaat die ontsteking remmen. Deze medicijnen verminderen dus niet alleen de pijn, maar hebben ook een ontstekingsremmend effect. Bovendien werken ze koortsverlagend.

Overzicht

  • aceclofenac (Biofenac®)
  • acetylsalicylzuur (Acetylsalicylzuur, Alka-Seltzer®, Aspirine®, Aspro®)
  • carbasalaatcalcium (Ascal®, Carbasalaatcalcium)
  • celecoxib (Celebrex®)
  • dexibuprofen (Seractil®)
  • dexketoprofen (Stadium®)
  • diclofenac (Arthrotec® (in combinatie met de maagbeschermer misoprostol), Cataflam®, Diclofenac, Voltaren®)
  • etoricoxib (Arcoxia®, Auxib®)
  • ibuprofen (Advil®, Brufen®, Ibuprofen, Nurofen®, Sarixell®, Spidifen®, Zafen®)
  • indometacine (Indometacine®)
  • ketoprofen (Ketoprofen, Orudis®, Oscore®l)
  • meloxicam (Meloxicam, Movicox®)
  • nabumeton (Mebutan®, Nabumeton)
  • naproxen (Aleve®, Vimovo® (in combinatie met de maagbeschermer esomeprazol))
  • piroxicam (Piroxicam)
  • tiaprofeenzuur (Surgam®)

De middelen fenylbutazon en propyfenazon hebben we niet in het overzicht opgenomen. Deze worden ontraden omdat ze ernstige bijwerkingen kunnen hebben.

Bijwerkingen

  • NSAID’s hebben meestal weinig bijwerkingen, maar er zijn grote verschillen tussen mensen: terwijl de één veel last van bijwerkingen heeft, krijgt de ander er niet mee te maken. Zorg dat u op de hoogte bent van de mogelijke bijwerkingen: vraag uw arts ernaar, lees de bijsluiter of kijk op www.apotheek.nl.
  • Veel mensen (ongeveer 30%) krijgen last van een geïrriteerde maag (maagpijn, zuurbranden). Een enkele keer kan dit leiden tot ernstige maagklachten, zoals een maagzweer (u merkt dat als buikpijn, misselijkheid) of een maagbloeding (u merkt dat aan een zwarte, teerachtige ontlasting). De kans op deze ernstige maagklachten is groter als u langdurig NSAID’s gebruikt, bij een hoge dosis of als u al eens eerder een maagzweer heeft gehad. Andere risicofactoren zijn: een hoge leeftijd (ouder dan 65 jaar), het gebruik van corticosteroïden, bepaalde antidepressiva (SSRI’s) of bloedverdunners en als u last heeft van ernstige reumatoïde artritis, hartfalen of diabetes mellitus.
  • Als u vaker maagklachten heeft, of bij langdurig gebruik van NSAID’s, kan de NSAID worden gecombineerd met een medicijn dat de maag beschermt. Bij genoemde risicofactoren krijgt u standaard van de arts al maagbeschermers voorgeschreven. Soms wordt hiervoor een combinatiemiddel gebruikt, zoals Arthrotec® (dat diclofenac en misoprostol bevat) of Vimovo® (naproxen plus esomeprazol), of er wordt een maagbeschermend middel toegevoegd dat samen met de diverse NSAID’s kan worden in genomen. Voorbeelden daarvan zijn omeprazol, esomeprazol, pantoprazol, ranitidine, famotidine, nizatidine en cimetidine.
  • De middelen celecoxib en etoricoxib zijn zogenaamde COX-2-selectieve NSAID’s. Bij deze middelen is de kans op het ontstaan van ernstige maagklachten (maagzweer, maagbloeding) minder groot. De ervaring met langdurig gebruik van deze middelen is echter nog beperkt. De middelen meloxicam, nabumeton en ibuprofen geven ook minder kans op ernstige maagklachten.
  • Alle NSAID’s verhogen het risico op hartproblemen, zoals een hartinfarct of hartfalen. Mensen van wie bekend is dat ze hartproblemen hebben, mogen deze middelen daarom niet langdurig gebruiken.
  • Andere bijwerkingen van NSAID’s die relatief vaak voorkomen zijn bijwerkingen op de nieren, huiduitslag (allergie) en bijwerkingen op het centraal zenuwstelsel (bijvoorbeeld hoofdpijn en duizeligheid).

Bijzonderheden

  • Een aantal van deze geneesmiddelen kunt u zelf kopen, zonder recept. Het is echter aan te raden altijd met uw arts of apotheker te overleggen. Omwille van de veiligheid is het belangrijk dat NSAID’s zo kort mogelijk in een zo laag mogelijke dosering worden gebruikt.
  • U begint met een bepaalde NSAID, meestal in een standaarddosering. Wanneer deze te weinig effect heeft, verhoogt de arts de dosering. Een hogere dosis kan een beter effect hebben, maar vaak neemt ook de kans op bijwerkingen toe.
  • Het effect van een bepaald middel kan per persoon verschillen. Hetzelfde geldt voor de bijwerkingen.
  • Wanneer een bepaald middel bij u niet helpt, kunt u meestal overstappen op een ander NSAID. Ditzelfde geldt ook wanneer een middel vervelende bijwerkingen geeft. Als u maagklachten krijgt, is overstappen niet altijd nodig: u krijgt dan een maagbeschermer voorgeschreven.
  • In de praktijk blijkt dat het geen zin heeft om verschillende NSAID’s tegelijk te gebruiken. Dat verbetert het effect niet en het risico op bijwerkingen zoals maagklachten wordt groter.
  • Bij bepaalde aandoeningen mogen NSAID’s niet worden gebruikt. Dit geldt onder meer voor ernstig hartfalen. Bij hoge bloeddruk en andere hart- en vaatziekten, psoriasis en chronische darmontstekingen (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa) is voorzichtigheid geboden, omdat NSAID’s deze aandoeningen mogelijk kunnen verergeren. Bij mensen met een ernstig verminderde nierfunctie die langer dan twee weken NSAID’s gebruiken, moet de nierfunctie extra gecontroleerd worden. Bij mensen met astma die NSAID’s niet verdragen (‘intolerant zijn’), kan een aanval worden uitgelokt.
  • Sommige medicijnen (zie het lijstje hieronder) kunnen niet zonder meer gecombineerd worden met een NSAID. Het kan zijn dat één van de twee minder goed gaat werken. Uw klachten kunnen erger worden. Ook kunnen de medicijnen elkaars werking versterken, waardoor er meer en ernstigere bijwerkingen kunnen optreden. Als u zulke medicijnen krijgt voorgeschreven én u gebruikt een NSAID, dan is een goede controle door de arts nodig. Dit wil niet zeggen dat u deze medicijnen niet kunt gebruiken, alleen neemt de kans op bijwerkingen toe. Overleg daarom altijd met uw arts of apotheker als u deze medicijnen gebruikt of wilt gebruiken. Het gaat om de volgende medicijnen:
  • bepaalde antidepressiva, zoals SSRI’s (bijvoorbeeld paroxetine, citalopram, fluoxetine), SNRI’s (bijvoorbeeld venlafaxine, duloxetine), trazodon
  • RAAS-remmers (ACE-remmers en AT-II-antagonisten)
  • bètablokkers
  • ciclosporine, tacrolimus
  • corticosteroïden (dit geldt niet bij crèmes, zalven en lotions)
  • cumarinederivaten (‘bloedverdunners’ zoals acenocoumarol of fenprocoumon)
  • diuretica (‘plaspillen’)
  • lithium
  • als u acetylsalicylzuur of carbasalaatcalcium gebruikt als bloedverdunner, kunt u beter geen ibuprofen of naproxen gebruiken, omdat deze middelen het bloedverdunnende effect van acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium tegengaan; kies voor een ander NSAID.

Bovenstaande lijst is niet compleet. Overleg altijd met uw apotheker als u een NSAID combineert met een ander geneesmiddel.

 

Andere middelen

Het kan voorkomen dat u een ander medicijn, zoals leflunomide (Arava®, Leflunomide) voorgeschreven krijgt. Dit middel onderdrukt de afweer en remt ontstekingen. Het wordt gebruikt bij reumatoïde artritis, maar werkt niet tegen de psoriasisplekken.

Vrijwel alle middelen bij psoriasis of artritis psoriatica zijn in de hoofdstukken over medicijnen besproken. Het is natuurlijk mogelijk dat uw arts een ander middel voorschrijft dan de middelen die hier genoemd zijn. Hier zal uw arts dan een goede reden voor hebben. Als u meer over deze middelen wilt weten, kunt u uw vragen voorleggen aan uw arts of apotheker.