Wat is er aan de hand?

Als u met rugklachten naar de huisarts gaat, zoekt deze eerst uit wat er precies aan de hand is. Dit heet ‘het stellen van de diagnose’. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van ‘rode’ en ‘gele’ vlaggen.

Rode en gele vlaggen

Als u bij de huisarts komt met rugklachten zal hij of zij eerst een diagnose willen stellen. Wat is er precies aan de hand? Hoewel bij negen op de tien mensen sprake is van ‘aspecifieke lage rugpijn’, wil de huisarts wel zeker weten wat er aan de hand is. Artsen hebben met elkaar afspraken gemaakt over het stellen van een goede diagnose. Bij rugklachten spelen twee zaken een hoofdrol. Allereerst wil de huisarts uitsluiten dat de rugklachten een bijzondere (‘specifieke’) of aanwijsbare oorzaak heeft. Daarnaast wil de huisarts weten hoe u met uw klachten omgaat: probeert u pijn zo veel mogelijk te vermijden of blijft u zo actief mogelijk? Er wordt daarbij gebruik gemaakt van ‘rode’ en ‘gele’ vlaggen:

Met rode vlaggen worden signalen bedoeld die mogelijk wijzen op een beschadiging of afwijking. Soms is dat het geval. In 90% van de gevallen wordt rugpijn niet veroorzaakt door een beschadiging of afwijking.
Met gele vlaggen worden signalen bedoeld die er mogelijk op wijzen dat andere zaken in uw leven invloed hebben op de lage rugpijn. Een voorbeeld: uit angst voor pijn en schade aan uw rug gaat u minder bewegen en allerlei activiteiten vermijden. Daardoor houdt u - onbedoeld - uw rugklachten in stand.

Het gebruik van ‘rode’ en ‘gele’ vlaggen is bedacht door een orthopedisch chirurg, Gordon Waddell. Ze zijn onder andere toegepast in de richtlijn met de titel: New Zealand Acute Low Back Pain Guide van de New Zealand Guidelines Group. Deze richtlijn heeft veel invloed gehad, ook in Nederland. In de richtlijnen Aspecifieke lage rugklachten (2010) van het CBO en in de KNGF-richtlijn Lage rugpijn (2013) worden deze begrippen eveneens gebruikt. Zie www.diliguide.nl en www.kngf.nl. Hierna worden deze vlaggen uitgebreider besproken.

“Het verbaasde me dat de huisarts zoveel vragen stelde. Of ik me veel zorgen maakte over de rugpijn, of ik verzuimde van mijn werk, of ik pijnstillers gebruikte, of ik nog sportte... Eerst snapte ik niet waarom hij dat vroeg. Later legde hij me uit dat hij wilde weten hoe actief ik nog was. Het blijkt dat mensen die actief blijven beter herstellen van hun rugklachten dan mensen die rust nemen...”