Misverstanden

Er bestaan veel misverstanden over rugpijn

Veel mensen maken zich grote zorgen om hun rugpijn. Dit heeft te maken met enkele hardnekkige misverstanden over rugpijn. Drie van deze misverstanden komen hieronder aan de orde:

• Mensen met rugpijn verwachten vaak dat hun klachten te maken hebben met een aanwijsbare lichamelijke beschadiging. Hierboven werd al uitgelegd dat dit bijna nooit zo is.
• Veel mensen met rugklachten maken zich grote zorgen: zij zijn ervan overtuigd dat het ‘goed mis' is. Ook dit is een misverstand: rugpijn wijst zelden op een ernstige aandoening.
• Heel veel mensen met rugpijn zijn ervan overtuigd dat bewegen slecht voor ze is. Ze denken: bewegen veroorzaakt pijn en pijn betekent schade. Dit is misschien wel het grootste misverstand! Door bewegingen uit de weg te gaan houdt u uw klachten juist in stand: rust roest. Zo normaal mogelijk blijven bewegen helpt om snel te herstellen.

Hieronder worden deze misverstanden uitgebreider beschreven.

"Ik maakte me veel zorgen over mijn rugpijn. Je rug heeft tenslotte te maken met je ruggenmerg, met je zenuwen. Ik was bang dat ik door een verkeerde beweging verlamd kon raken. Pas na een paar gesprekken met de huisarts en de fysiotherapeut drong tot me door dat ik me daarover helemaal geen zorgen hoefde te maken... De huisarts vergeleek rugpijn zelfs met griep: vervelend, maar geen ramp, en het gaat vanzelf weer over..."

Misverstand 1: rugpijn heeft altijd een duidelijke, lichamelijke oorzaak

Het eerste misverstand is dat rugpijn altijd een aanwijsbare lichamelijke oorzaak heeft. Een enkele keer hebben rugklachten inderdaad een duidelijke beschadiging als oorzaak, zoals een hernia, dus een beknelde zenuw. Maar in verreweg de meeste gevallen kan de arts niet precies aangeven waar uw klachten vandaan komen. De kans is dus groot dat de huisarts geen duidelijk antwoord kan geven op uw vraag: ‘Wat is er mis met mijn rug?'

Veel mensen voelen zich niet serieus genomen

Veel mensen vinden het vervelend dat de arts niet duidelijker kan zijn. Soms voelen ze zich niet serieus genomen. Het kan lijken alsof de huisarts zegt: het is ‘aanstelleritis'...

Deze reactie is begrijpelijk, maar niet terecht. De arts kan niet precies zeggen wat er aan de hand is, dat is alles. Dat betekent niet dat de arts denkt dat u zich aanstelt. Het is de taak van de arts om te bepalen of de rugpijn wordt veroorzaakt door een ziekte. Gelukkig is dat vaak niet zo, maar toch kan dan de pijn blijven bestaan. Samen met een arts kunt u zoeken naar een oplossing die de pijn vermindert of dragelijk maakt, al betekent dat niet altijd dat de pijn helemaal verdwijnt. De oplossing is voor iedereen een beetje anders: een vorm van fysiotherapie, krachttraining, een verandering van werk of een verandering van de manier waarmee u met de pijn om gaat.

Kan er wel wat aan gedaan worden?

Weer andere mensen denken: als er geen aanwijsbare oorzaak is, is er vast niets aan te doen... Ook dat is niet het geval. Bij de aanpak van aspecifieke rugpijn is de oorzaak niet belangrijk. Het gaat erom zo snel mogelijk weer net zo actief te worden als u gewend was. Dat blijkt goed te kunnen, ook al is er geen oorzaak bekend.

"Ik maakte me gewoon veel zorgen over de pijn. Je haalt je al snel van alles in het hoofd. Van de dokter wil je dan horen: het is dit of dat, en we gaan dat zus en zo aanpakken. Duidelijkheid werkt nu eenmaal geruststellend..."

Ziet de arts een ernstige oorzaak over het hoofd?

Soms denken mensen dat de arts hun rug niet goed heeft onderzocht en daarom niet kan zeggen wat er aan de hand is. Ze zijn bang dat de arts een ernstige oorzaak over het hoofd ziet. Dit is bijna nooit het geval. Artsen hebben afspraken gemaakt over het stellen van de diagnose en letten daarbij speciaal op signalen die mogelijk wijzen op een ernstige beschadiging van uw rug. Pas als echt duidelijk is dat zo'n beschadiging er niet is, wordt gezegd: u heeft aspecifieke rugpijn, dus rugpijn die niet wordt veroorzaakt door een duidelijke, lichamelijke afwijking.

Artsen werken volgens afspraken die zijn vastgelegd in richtlijnen. U kunt de richtlijn voor lage rugpijn inzien via de website www.diliguide.nl. Houd er rekening mee dat het taalgebruik van de richtlijn ingewikkeld is.

Misverstand 2: rugpijn is een ernstige aandoening

Het tweede misverstand is dat rugpijn een ernstige aandoening is. Dit lijkt een beetje op het eerste: veel mensen met rugpijn zijn bang dat er een ernstig probleem is, dat het ‘goed mis' is. Ze denken dat hun rug is beschadigd of dat ze een gevaarlijke aandoening hebben die de rugpijn veroorzaakt. Heel wat mensen met rugklachten zijn om deze reden bang dat ze verlamd en gehandicapt kunnen raken.

Gelukkig is zelden sprake van schade aan de rug of van een gevaarlijke aandoening die de rugpijn veroorzaakt. Ook als de pijn hevig is en zelfs als u veel moeite heeft met bewegen, is de kans op ernstige schade erg klein.

"Ik vond het moeilijk te geloven dat er niets ernstigs aan de hand was. Ik kwam nauwelijks overeind! Ik had al angstvisioenen dat ik in een rolstoel zou belanden... Toch bleek de huisarts het goed gezien te hebben. Met een paar dagen rustig aan doen, pijnstillers en stapsgewijs weer actiever worden ging het snel beter. Ik heb nu - twee maanden later - nergens meer last van en ben weer net zo actief als voor die tijd..."

De huisarts zal altijd nagaan of er sprake is van schade

Bij het eerste misverstand is al beschreven dat de huisarts altijd onderzoekt of sprake is van schade aan uw rug. Dit onderzoek wordt hierna uitgebreider beschreven.

In de meeste gevallen is de conclusie gelukkig dat er geen sprake is van een ernstig - medisch - probleem. U kunt er in dat geval van uitgaan dat er geen schade aan uw rug is ontstaan en dat de klachten niet worden veroorzaakt door een bepaalde aandoening.

Misverstand 3: bij rugpijn niet bewegen

Dit is misschien wel het grootste misverstand: dat bewegen zo veel mogelijk moet worden vermeden. Het is een begrijpelijk misverstand, want we zijn geneigd pijn te vermijden. Het is een natuurlijke reactie. Pijn zien we als een waarschuwing: pas op, er gaat iets niet goed...

Dit misverstand heeft veel te maken met de vorige misverstanden, dus de angst dat er iets ernstigs aan de hand is. Wie bang is om te bewegen kan bijvoorbeeld denken:

• pijn is een waarschuwing, dus mijn rug moet beschadigd zijn...
• ik voel duidelijk dat het niet goed zit...
• als ik te veel beweeg kan ik verlamd raken...
• pas als ik echt geen pijn meer heb, kan ik weer gaan bewegen...
• als ik méér beweeg voel ik méér pijn, dat is niet goed...

Bij rugpijn geldt dit allemaal niet. Als de arts de diagnose ‘aspecifieke rugpijn' heeft gesteld, kunt u ervan uitgaan dat u uw rug op een normale manier kunt belasten. U hoeft niet extra voorzichtig te zijn. Sterker nog: het is voor uw rug beter om zo normaal mogelijk te blijven bewegen, ondanks de pijn. Het blijkt dat u hierdoor het beste herstelt en vaak verdwijnen de klachten al na een paar dagen of weken.