Pijn is ingewikkeld

Wat is ‘pijn' precies?

Hier staat veel informatie over pijn. Het is daarom goed even stil te staan bij wat pijn precies is.

Veel mensen zien pijn als een directe reactie op één of andere lichamelijke beschadiging. U krijgt bij het voetballen een trap tegen uw enkel, er gaat via de zenuwen een prikkel naar uw hersenen en u begint te hinken en roept ‘au!'.

Pijn is echter veel ingewikkelder. Pijn is een samenspel van lichamelijke signalen, van wat u denkt en voelt en van hoe u met de pijn omgaat, dus van uw gedrag. Een belangrijke organisatie van artsen die zich met pijn bezighouden, de IASP, beschrijft pijn als een "onplezierige zintuiglijke en emotionele ervaring die in verband wordt gebracht met werkelijke of vermeende schade aan het lichaam." De volledige definitie van de International Society for the Study of Pain luidt: "Pain is an unpleasant sensory and emotional experience associated with actual or potential tissue damage, or describe in terms of such damage."

Artsen zien pijn als een ‘ervaring'

Pijn is het gevolg van een optelsom van factoren: lichamelijke signalen, uw gedachten, uw gevoelens en uw gedrag.

Het voorbeeld van de trap tegen de enkel kan dit misschien duidelijk maken. Er is een lichamelijke prikkel, namelijk de trap tegen de enkel. Deze prikkel gaat echter niet rechtstreeks naar de hersenen, maar er gebeurt van alles mee, afhankelijk van uw reactie en van de situatie.

• Als u ooit uw enkel heeft gebroken zult u erg schrikken. U denkt: misschien is de enkel wéér gebroken... Door het schrikken wordt het lichamelijke signaal versterkt: u voelt veel pijn.
• Maar misschien gebeurt er iets anders. Als u helemaal opgaat in de wedstrijd is de kans groot dat u nauwelijks iets voelt. De pijnprikkel wordt afgezwakt omdat u er geen aandacht aan geeft.
• Na de wedstrijd, in de kleedkamer, merkt u opeens dat uw enkel flink blauw is. Op dat moment begint u iets te voelen: het gaat een beetje schrijnen en kloppen. De pijn neemt nu snel toe: uw aandacht werkt als een pijnversterker.
• In de kantine drinkt u nog wat. Inmiddels heeft u behoorlijk veel pijn, zodat u hinkt. Hierdoor vragen mensen aan u wat er aan de hand is. Iemand zegt: het was een vuile overtreding!... Door al die aandacht wordt de pijn erger.
• Gelukkig gaat het gesprek al snel over iets anders. U neemt een glas bier en moet lachen om een paar grappen. Het gevolg: de pijn zakt weer wat weg...

Hoewel het voorbeeld vrij eenvoudig is, maakt het duidelijk dat pijn onder invloed staat van allerlei zaken: de trap tegen de enkel, uw gedachten (gebroken?), uw emoties (schrik?), uw aandacht, de aandacht van anderen.

De pijn begrijpen

Hoe beter u begrijpt wat pijn is, hoe meer greep u op pijn krijgt. We zullen regelmatig terugkomen op de samenhang tussen uw lichaam, uw gedachten en gevoelens en uw gedrag. Naarmate u deze samenhang beter gaat begrijpen, zult u ook beter begrijpen hoe pijnklachten precies in elkaar zitten - en hopelijk helpt u dat om meer greep op uw klachten te krijgen.