Het dieet in het kort

Galactosevrij eten

Mensen met galactosemie volgen een dieet. Dat betekent dat u de hoeveelheid galactose in de voeding tot een strikt minimum beperkt.

U doet dit door alle voedingsmiddelen te vermijden die lactose bevatten. Lactose is namelijk de grootste bron van galactose. Door lactosevrij te eten, kunt u voor een groot deel voorkomen dat u galactose binnenkrijgt. Lactose zit in melkproducten of producten met melkbestanddelen, dat wil zeggen:

• alle soorten melk van zoogdieren. Dus verse, gepasteuriseerde, houdbare, vette, halfvolle of volle melk van bijvoorbeeld de koeien, schapen en geiten, maar ook moedermelk.
• alle soorten melkproducten, zoals yoghurt, zachte kazen, kwark, roomkaas, roomijs en roomboter. Een uitzondering hierop zijn bepaalde harde kaassoorten, zoals Goudse of Edammer kaas. Deze bevatten zo weinig lactose dat u deze gewoon mag gebruiken.
• producten die melkbestanddelen bevatten. Aan veel producten is tijdens de bereiding melk toegevoegd in de vorm van lactose, wei en caseïne of dierlijk vet. Melkeiwitten als wei, caseïne of melkvet bevatten vaak sporen van lactose.

Het voorschrift is het dieet zo strikt mogelijk te volgen. Dus geen producten gebruiken die lactose bevatten.

Helemaal galactosevrij eten is niet mogelijk. Bijna alle (natuurlijke) voedingsmiddelen, zoals groente, fruit, granen, vlees en vis, bevatten sporen van galactose. De hoeveelheden zijn echter zo klein, dat ze geen schade kunnen toebrengen. Daarom kunt u deze producten wel gebruiken. Let op: er zijn melkproducten die lactosevrij zijn gemaakt, maar die wel grote hoeveelheden galactose bevatten. Deze producten kunt u ook NIET gebruiken. Informeer bij uw diëtist.

Dagelijkse voeding samenstellen

De keuze voor uw dagelijkse voedingsmiddelen maakt u zelf. U doet dit aan de hand van de richtlijnen in het dieetboekje Het dieet bij Galactosemie. Deze richtlijnen zijn opgesteld door de samenwerkende diëtisten in academische ziekenhuizen.

Het boekje krijgt u tijdens een van de eerste afspraken bij de diëtist in het academisch ziekenhuis. U vindt hierin lijsten met voedingsmiddelen die zijn ingedeeld in productgroepen (zoals ‘kaas’, ‘gebak en koek’ en ‘broodproducten’). Bij elke productgroep staan voedingsmiddelen genoemd die u wel en niet kunt eten. Het dieet is geen gedetailleerd voorschrift. U kiest zelf uit de lijst toegestane producten.

In het dieetboekje vindt u ook een toelichting bij het dieet en tips. Bijvoorbeeld: hoe weet u of een product lactose bevat?

Gezond eten

Naast het lactosevrije dieet is het ook van belang dat u gezond eet. Net als andere mensen heeft u verschillende voedingsmiddelen nodig om gezond te blijven: koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines, mineralen water, vezels. Deze stoffen zijn nodig voor een gezonde en goede werking van het lichaam.  

Niet eenvoudig

Niet iedereen vindt het kiezen van voedingsmiddelen in het begin eenvoudig. In de eerste plaats omdat u nu eenmaal minder te kiezen heeft dan andere mensen. Er zijn veel voedingsmiddelen die lactose bevatten en die u dus niet kunt eten. Als er minder te kiezen valt, is het samenstellen van gevarieerde én smakelijke voeding niet altijd eenvoudig.

“Ik houd erg van koken. Maar je staat er eigenlijk nooit bij stil hoeveel producten eigenlijk melk of melkbestanddelen bevatten. Toen ik aan de slag moest met het dieet van mijn zoon, ging ik me dat realiseren. Ik moest ineens goed gaan nadenken over welke producten ik wel, en welke ik niet kon gebruiken. Het samenstellen van een gerecht gaat me nu vrij makkelijk af, maar het was echt wel even zoeken in het begin…”

Wel of geen lactose?

Een tweede probleem is dat het misschien niet direct duidelijk is of een product lactose bevat. De informatie op de verpakking is soms lastig te begrijpen. Een omschrijving als ‘melkzuur’ kan bijvoorbeeld verwarrend zijn. Ook informatie over samenstelling van onverpakte producten is niet altijd even makkelijk te vinden.

Andere situaties waarin u onzeker kunt zijn: u krijgt op een verjaardag iets lekkers voorgeschoteld, u staat in de supermarkt in het buitenland of u wordt uitgenodigd bij vrienden. Al met al zijn dat lastige situaties waaraan veel mensen in het begin moeten wennen.

Nog iets anders is dat er verschillen zijn tussen de producten van verschillende fabrikanten. Broodbeleg van merk A kan een andere samenstelling hebben dan hetzelfde broodbeleg van merk B. U kunt dus niet zomaar van het ene naar het andere merk overstappen.

Hulp van de diëtist

In het dieetboekje vindt u veel informatie over deze onderwerpen. Daarnaast kunnen veel mensen extra hulp gebruiken. Daarom krijgt u begeleiding van een gespecialiseerd diëtist.

De diëtist metabole ziekten werkt in het academisch ziekenhuis en is gespecialiseerd in stofwisselingsziekten. Hij of zij weet veel af van lactosevrije producten en zal u uitleggen hoe u uw dagelijkse voeding kunt samenstellen. U kunt bij hem of haar ook terecht voor vragen over het dieet.

Tips en adviezen

Hierna leest u eerst meer over de begeleiding bij het dieet. Ook vindt u tips en adviezen die u kunnen ondersteunen bij het dieet. Ze zijn gebaseerd op de tips en adviezen in het dieetboekje. U kunt ze gebruiken als hulpmiddel om zo goed mogelijk te leren omgaan met het dieet. Houd u echter altijd aan het voorschrift van uw diëtist. Neem bij twijfel altijd contact op met de diëtist.