Kenmerken

Ernstige hoofdpijn bij kinderen

De meest voorkomende vormen van ernstige hoofdpijn bij kinderen zijn migraine en spanningshoofdpijn. Soms komen medicatieafhankelijke hoofdpijn of cafeïneafhankelijke hoofdpijn voor. Andere vormen van ernstige hoofdpijn zijn erg zeldzaam, zoals clusterhoofdpijn en aangezichtspijn. Migraine en spanningshoofdpijn komen bij kinderen veel minder voor dan bij volwassenen, maar ze zijn niet zeldzaam.

Gemiddeld heeft één op de twintig kinderen op de basisschool en één op de tien kinderen op de middelbare school een ernstige vorm van hoofdpijn. Met ‘ernstig' wordt bedoeld dat ze geregeld hoofdpijn hebben en dat deze invloed heeft op hun gedrag en prestaties. Ernstige hoofdpijn komt vaker voor bij oudere kinderen, maar kan op jonge leeftijd beginnen.

Migraineklachten bij kinderen

De klachten van kinderen met migraine verschillen van die van volwassenen. De pijn zit meestal aan beide kanten van het hoofd, is vaak minder hevig dan bij volwassenen en kan anders van aard zijn: niet alleen kloppend of bonzend, maar ook drukkend of zeurend.

Voor kinderen is het vaak moeilijk een duidelijke omschrijving van hun klachten te geven. Als ouder is het van belang dat u goed let op de uiterlijke kenmerken van een hoofdpijnaanval, zodat u de arts een beschrijving kunt geven van het uiterlijk en gedrag van uw kind tijdens een aanval.

De aanvallen duren korter, van twee uur tot twee dagen. Tijdens een aanval zijn kinderen vaak erg bleek en slaperig. Bijkomende klachten zijn misselijkheid, overgeven en diarree. Ook kunnen kinderen overgevoelig zijn voor licht en geluid.

Kleine kinderen zijn soms vooral misselijk of hebben alleen hevige buikpijn, waardoor de ouders denken aan een blindedarmontsteking. Bij veel kinderen verdwijnt de aanval na een korte slaap.

Waarschuwingssignalen

Een migraineaanval wordt bij kinderen meestal aangekondigd door bepaalde klachten, soms al enkele dagen tevoren. Als de voortekenen tijdig worden herkend, kan snel actie worden ondernomen zodat een aanval wordt voorkómen of snel wordt afgebroken. Voortekenen kunnen zijn:

• vermoeidheid
• lusteloosheid
• veel geeuwen
• snel geïrriteerd zijn
• buikpijn
• misselijkheid
• diarree
• overgeven
• duizeligheid
• overgevoeligheid voor fel licht
• warm aanvoelen
• bleek zien

Aura

Een aura komt bij kinderen ook voor, maar minder vaak dan bij volwassenen. Een aura duurt tien minuten tot een uur en treedt vlak voor een aanval op. Verschijnselen kunnen zijn:

• uitval van een deel van het gezichtsveld
• tintelingen (aan één kant van het lichaam)
• krachtsverlies
• lichtflitsen, vlekken of sterretjes zien
• problemen met praten

"We snapten er in het begin niets van. Zo nu en dan liep hij zomaar tegen een deurpost op of stootte hij zich tegen de tafel. Alsof hij dronken was. Na een paar keer zijn we naar de huisarts gegaan, maar die heeft ons doorgestuurd naar de neuroloog. De neuroloog dacht eerst aan epilepsie. Het schijnt dat bij een epilepsieaanval ook zulke dingen kunnen gebeuren en dat je na zo'n aanval hoofdpijn kunt hebben, vandaar. Maar de medicijnen die hij kreeg hielpen niets en pas toen is het vermoeden van migraine ontstaan. De medicijnen die hij daarvoor kreeg helpen gelukkig goed..."

Een bijzonder aura is het Alice in Wonderlandsyndroom. Kinderen hebben dan een vreemd, vertekend beeld van de wereld; het lijkt of ze een beetje dromen. Ze kunnen bijvoorbeeld denken dat armen en benen of andere lichaamsdelen uitvergroot zijn. Soms hebben ze het gevoel dat ze iets al eens eerder hebben meegemaakt (déjà vu).

Uitlokkende factoren

Een aanval van migraine kan worden uitgelokt door bepaalde omstandigheden of prikkels. Uitlokkende factoren kunnen zijn:

• verandering van weer en temperatuur
• sterke daling van de luchtdruk
• storm, wind, onweer
• harde geluiden, fel licht
• rokerige, benauwde ruimte
• moeheid, slaapgebrek
• medicijnen
• menstruatie
• slecht, onregelmatig eten
• voeding (bij kinderen die aan voedselallergie- of intolerantie lijden)
• ontspanning na een periode van grote drukte of spanning, zoals een examen of proefwerkweek

Bijzonderheden

• Net zoals bij volwassenen komen bij kinderen enkele bijzondere, zeer zeldzame vormen van migraine voor, namelijk basilaris migraine, familiaire hemi­plegische migraine en oftalmoplegische migraine.
• Soms zijn kinderen tijdens een migraineaanval nog enkele uren erg verward. Ze zijn onrustig, warrig en weten niet wat ze doen. Na afloop van zo'n aanval van migraine met verwardheid kunnen ze zich van de aanval niets herinneren. Het is sterk aan te raden bij dit soort verschijnselen met een arts te overleggen, omdat er sprake kan zijn van een hersenaandoening.
• Soms treedt een migraineaanval op na een lichte klap op het hoofd. Dit komt wel eens voor bij jonge voetballertjes en wordt daarom voetballersmigraine genoemd.
• Een enkele keer hebben kinderen aanvallen van sterke duizeligheid. Door deze duizeligheid worden ze misselijk. Omdat er geen hoofdpijn optreedt, wordt niet aan migraine gedacht, maar in veel gevallen ontwikkelen deze kinderen later wel migraine.