Psychologische therapieën

Psychische kanten van migraine

Migraine heeft zelden een psychische oorzaak: het is dus geen ‘psychische aandoening'. Maar wel heeft migraine altijd psychische kanten. Deze hebben te maken met hoe u met uw migraineaanvallen omgaat.

Een psychologische behandeling kan zinvol zijn als de gevolgen van de migraineaanvallen erger worden door de manier waarop u ermee omgaat. Voorbeelden zijn:

• U voelt zich door de aanvallen erg angstig, gespannen of onzeker.
• U heeft de neiging activiteiten te ontlopen, uit angst dat ze een migraineaanval oproepen.
• U heeft veel last van de gevolgen van de aanvallen: er zijn thuis spanningen, u heeft problemen op het werk, u moet geregeld afspraken op het laatste moment afzeggen.
• Uw leven wordt beheerst door de migraineaanvallen: u denkt er veel aan, maakt zich zorgen, piekert.

Dit soort reacties zijn begrijpelijk, maar tegelijk zijn ze erg lastig. Op deze manier kan de migraine uw hele leven gaan beheersen. Daarnaast kan het ook zo zijn dat zulke reacties migraineaanvallen uitlokken. Dit geldt onder meer voor stress: angst of onzekerheid over de migraine kan stress veroorzaken, de stress kan een aanval uitlokken enzovoort.

Mensen met migraine hebben vaker last van depressies

Er kan ook nog iets anders spelen. Het blijkt dat depressies vaker voorkomen bij mensen die geregeld migraineaanvallen hebben. Dit verschil is niet heel groot, maar het is er wel.

Waarom dit zo is, is niet helemaal duidelijk. Sommige onderzoekers denken dat er iets mis is in de hersenen, bijvoorbeeld een tekort aan een bepaalde stof. Dit zou zowel bij het ontstaan van een migraineaanval als bij het ontstaan van depressie een rol spelen. Andere onderzoekers denken dat depressieve klachten een gevolg zijn van de migraine. Bijvoorbeeld: de hoofdpijn is zo ernstig dat iemand allerlei hobby's en bezigheden moet opgeven, en daardoor steeds somberder wordt.

Wat de oorzaak ook is, feit is dat migraine vaak samengaat met psychische klachten. Het kan zijn dat u hier zelf of met de hulp van familie en vrienden uitkomt. Het kan ook zijn dat u geen oplossing vindt en de klachten steeds erger worden. In dat geval is het sterk aan te raden hulp te zoeken van een deskundige. Dit geldt zeker als er sprake is van een depressie.

Hulp van een deskundige

Hulp kunt u in eerste instantie krijgen van uw huisarts. Deze kan u eventueel doorverwijzen naar een Riagg of een vrijgevestigde psycholoog of psychiater. Hieronder worden twee behandelingen beschreven die veel worden toegepast.

"Ik vond het niet zo vreemd dat de migraineaanvallen uiteindelijk een depressie veroorzaakten. Pijn vreet aan je, het schraapt je leeg. Ik voelde me volledig uitgeput.. En iedereen heeft nu eenmaal een grens. Als je daar steeds weer overheen gaat, betaal je vroeg of laat een prijs. In mijn geval betekende dat een fikse depressie..."

Omgaan met stress

Stress speelt bij migraine vaak een rol. Het kan een uitlokkende factor zijn. Migraine ontstaat vaak op een moment van spanning, bijvoorbeeld na een drukke dag op het werk.

Stress kan ook een gevolg zijn van een migraine. De angst voor een aanval, voor de gevolgen hiervan en voor de reacties van anderen, kan veel spanning oproepen.

Het blijkt bovendien dat mensen die geregeld migraineaanvallen hebben, vaker last hebben van stress dan andere mensen. Het lijkt alsof ze gevoeliger zijn voor spanning. Waarom dit zo is, is niet duidelijk.

Leren omgaan met stress kan dus heel nuttig zijn. Het doel is om de alledaagse stress beter in de hand te krijgen. Het gaat dus niet in de eerste plaats om de stress die ontstaat bij bijvoorbeeld een grote ruzie, het kopen van een huis, een verbouwing, ontslagen worden enzovoort. Het gaat vooral om doodgewone, dagelijkse spanningen: in de file staan, een vergadering leiden, een deadline halen, een veeleisende klant te woord staan, zorgen hebben om een kind enzovoort.

Cognitieve (gedrags)therapie

Cognitieve (gedrags)therapie kan zinvol zijn voor mensen die door hun migraine in een negatieve spiraal terecht zijn gekomen. Bij deze mensen is de migraine stapje voor stapje een steeds grotere, negatieve rol in hun leven gaan spelen.

Vaak hangt dit samen met de gedachten die zij over hun migraine hebben. Ze kunnen bijvoorbeeld denken: mijn migraineaanvallen worden erger door lichamelijke inspanning. Het gevolg van deze gedachte is dat mensen stoppen met sporten. De kans is dan groot dat ze minder fit worden en juist méér last van hun migraine zullen hebben. Zo ontstaat een neerwaartse spiraal: migraine - stoppen met sporten - minder fit zijn - meer last hebben van aanvallen...

Cognitieve (gedrags)therapie kan helpen om zo'n spiraal te doorbreken. De therapie richt zich op de gedachten die u over uw migraine - en de gevolgen van uw migraine - heeft. Het doel is om na te gaan of deze gedachten eigenlijk wel kloppen (of ze ‘rëeel' zijn). In veel gevallen blijkt dat niet zo te zijn! Door deze onjuiste gedachten op te sporen en te ‘ontmaskeren', zult u anders over uw migraine gaan denken. Hierdoor zult u ook anders met uw migraine leren omgaan.

Cognitieve (gedrags)therapie betekent in de praktijk dat u gesprekken voert met een psycholoog of een psychiater. De gesprekken duren drie kwartier en worden (twee)wekelijks gehouden. In totaal worden ongeveer negen gesprekken gevoerd.