Uw collega's inlichten

Spanningen voorkómen

Door de hoofdpijnaanvallen kunnen er spanningen ontstaan met uw collega's. Misschien moeten ze plotseling taken van u overnemen omdat u door een aanval uitvalt. Of misschien merken ze dat u voor de aanvallen erg onrustig of ongeconcentreerd bent, waardoor u meer fouten maakt dan anders.

Het is begrijpelijk dat ze dit vervelend vinden, vooral als ze niet begrijpen wat er precies aan de hand is. Terwijl er meestal niets aan u te zien is, kunt u opeens niet meer werken. Vervolgens bent u enkele uren of dagen niet in staat om te werken en dan bent u weer zo gezond als een vis. Van de 'buitenkant' kan hoofdpijn dus moeilijk te begrijpen zijn.

Informeer uw collega's

U kunt zelf veel doen om spanningen te voorkómen. Zorg er in elk geval voor dat uw collega's weten wat er aan de hand is. Eventueel kunt u anderen de informatie die u hier vindt laten lezen of een folder van Hoofdpijnnet meenemen.

Vertel uw collega's en leidinggevende over de hoofdpijnaanvallen en leg uit hoe u hiermee omgaat. Maak duidelijk dat u niets aan de aanvallen kunt doen: ze zijn een gegeven, waarmee u zo goed mogelijk probeert om te gaan. Leg ook uit wat u doet om ervoor te zorgen dat uw werk zo min mogelijk onder de aanvallen te lijden heeft.

Op deze manier kweekt u meer begrip bij uw collega's. Er zullen dan minder snel irritaties ontstaan en zij zullen eerder bereid zijn taken van u over te nemen.

"Ik heb het 'geluk' dat mijn leidinggevende clusterhoofdpijn heeft. Zij weet dus precies wat het betekent om af en toe tegen je zin, zonder dat je er iets aan kunt doen, uit te vallen. Als zij ziet dat mijn hoofdpijnaanvallen problemen opleveren, zit ze er meteen boven op."

Informatie voor werkgevers en collega's

Met de 5minuteninfo Hoofdpijn en werk brengt u uw werkgever en collega's snel en eenvoudig op de hoogte. Beschikbaar op www.hoofdpijnenwerk.nl.

Misverstanden

Mensen met ernstige hoofdpijn krijgen te maken met verschillende vooroordelen en misverstanden, bijvoorbeeld:

'Hoofdpijn is niet(s) ernstig(s).'

Anderen weten niet dat een ernstige hoofdpijnvorm iets heel anders is dan de incidentele 'gewone' hoofdpijn en reageren dan ten onrechte met: 'Ik heb ook wel eens hoofdpijn' of 'dan neem je toch een pilletje'.

'Hoofdpijn gaat wel over met een pilletje.'

Helaas geldt dit lang niet altijd, en er kan veel tijd overheen gaan om in overleg met een behandelend arts/neuroloog de juiste medicatie te vinden.

'Hoofdpijn is niet(s) ernstig(s), dus praat er ook maar niet over.'

Collega's en leidinggevenden die ernstige hoofdpijn niet serieus nemen, vatten praten over de hoofdpijn al snel op als klagen of zeuren. Dat is bij ernstige hoofdpijn niet terecht! Bij ernstige hoofdpijn is het juist zaak er wél over te praten. Zo wordt in de richtlijn 'Mensen met migraine: ...aan het werk!' (2013) ook aanbevolen om het gesprek met leidinggevende en collega's aan te gaan, over migraine en over potentieel uitlokkende factoren op de werkplek. Om op die manier in onderling overleg onbegrip weg te nemen.

'Als je praat over je hoofdpijn, ben je een aansteller.'

Hoofdpijn, pijn in het hoofd of in het gezicht, is een lichamelijke, medische aandoening. Dat heeft met aanstellerij niets te maken. Hoofdpijn die steeds weer terugkomt is, anders dan de hoofdpijn die iedereen weleens heeft, bovendien meestal behoorlijk hevig. Zo is een onbehandelde migraineaanval buitengewoon invaliderend. Op het hoogtepunt van een aanval is iemand nergens meer toe in staat en ligt dan urenlang, of dagen, in een donkere kamer op bed. Voor een deel van die mensen geldt: afgewisseld met geregeld naar de wc gaan om over te geven. Ter illustratie: clusterhoofdpijn wordt ook wel 'suïcide headache' genoemd... Mensen met een vorm van ernstige hoofdpijn moeten dan ook vaak noodgedwongen stoppen met wat zij doen, vanwege de (pijn)klachten. Dat is dus echt niet zomaar!

'Hoofdpijn is "iets psychisch".'

Een collega of leidinggevende kan tegen iemand met ernstige hoofdpijn zeggen: 'Je hebt het ook te druk.' Of, en dat wordt vaak bedoeld: 'Je máákt je te druk.' Oftewel: je maakt je druk, en dat is eigenlijk niet nodig. Hierin ligt vaak de aanname besloten: als je je minder zou 'druk maken', zou je ook geen hoofdpijn meer hebben, of in ieder geval veel minder. Alsof je zelf zoveel invloed hebt op je hoofdpijn, dat je het zelf kunt veroorzaken! Dit wordt door mensen met hoofdpijn nogal eens, gechargeerd opgevat als 'het is dus mijn eigen schuld'. Het 'eigen schuld' wordt overigens vaak niet expliciet uitgesproken en zo extreem wordt het vaak ook niet bedoeld. Misverstanden zijn er over en weer.

Hoofdpijn wordt door leidinggevenden, maar ook door de bedrijfsarts, nogal eens als psychisch geduid, of in medische termen: psychosomatisch. En nogal eens met voor de persoon met hoofdpijn negatieve (mogelijke) consequenties. Het krijgen van hoofdpijn kan namelijk ook worden gezien als een teken en bewijs van het feit dat iemand zijn of haar functie niet aankan. De onterechte veronderstelling is dan dat iemand hoofdpijn krijgt als gevolg van de druk(te) op het werk. Vaak is het juist andersom: iemand heeft veel of in toenemende mate last van hoofdpijn, krijgt daardoor last van stress en overbelasting, en krijgt dan op zeker moment het werk niet meer goed gedaan.

'Mensen met ernstige hoofdpijn zijn niet (meer) volledig belastbaar.'

Wanneer iemand door de hoofdpijn verminderd belastbaar is en regelmatig onverwacht uitvalt ontstaat het risico dat de persoon met hoofdpijn na verloop van tijd niet meer als een volwaardig collega wordt beschouwd. Andere medewerkers vinden dat er niet op hem of haar gebouwd kan worden, en het idee ontstaat ook dat hij of zij het werk niet meer voor honderd procent aankan. Het gevolg is dat anderen de collega met hoofdpijn en hem of haar niet meer bij alle werkzaken volledig betrekken.

Dit is verklaarbaar, maar niet terecht! Mensen met ernstige hoofdpijn zijn vaak volledig belastbaar. Alleen tijdens en rond een aanval van migraine, clusterhoofdpijn of aangezichtspijn zijn ze minder goed in staat hun werk te doen.

Tip

Bespreek met uw collega's en leidinggevende wat u wel of niet aankunt qua werk. Let er goed op, dat u niet wordt ontzien als u dat niet wilt, en zorg er zelf voor dat u bij het werk betrokken bent en blijft.

Welke hulp kunnen collega's bieden?

De belangrijkste 'hulp' die collega's en leidinggevende(n) kunnen bieden, is dat zij de persoon met ernstige hoofdpijn als zodanig ook (h)erkennen. Deels in het verlengde van de hiervoor genoemde misverstanden, betekent dat:

• Begrip tonen als je op enig moment uitvalt of verminderd belastbaar bent. Bijvoorbeeld: 'Vervelend voor je. Doe wat voor jou op dit moment het beste is.'
• Heel concreet: 'bijspringen' als je verminderd belastbaar ben en 'inspringen' als je uitvalt.
• Er oog voor hebben als je hoofdpijn hebt, en dan navraag doen: 'Gaat het?'
• De hoofdpijn als medische klacht erkennen, en niet als 'iets psychisch'.
• Je als een volwaardige collega en medewerker blijven zien.
• Niet ongevraagd allerlei goedbedoelde adviezen geven. Collega's komen nogal eens ongevraagd met adviezen, omdat ze denken te weten waar de hoofdpijn door komt. Vaak slaan ze de plank volledig mis. Er is meestal niet een enkele, duidelijke oorzaak voor een aanval van hoofdpijn aan te wijzen. Als ernstige hoofdpijn al ergens op is terug te voeren, dan gaat het juist vaak om een combinatie van factoren.
• Je stimuleren om je hoofdpijn eens met andere collega's en je leidinggevende te bespreken. Het toejuichen als je het gesprek over je hoofdpijn en de gevolgen daarvan, aangaat.
• Openstaan voor een gesprek over eventuele aanpassingen van omgevingsfactoren op de (gezamenlijke) werkplek die de hoofdpijn negatief beïnvloeden, bijvoorbeeld: lichtinval, geluidsniveau, geuren, temperatuur.
• Als leidinggevende, samen met je collega's, bekijken of het mogelijk is om de werktijden en werktaken aan te passen. Dit levert vaak veel 'lucht', zeker als je een en ander zelf kan bepalen. Zoals in het hoofdstuk 'Werken met hoofdpijn' terecht staat: 'Door te "spelen" met uw werktijden, is het gemakkelijker om rekening te houden met uw hoofdpijnklachten.' Door te schuiven met uren, dagdelen of dagen, en met de optie thuiswerk, worden regelmogelijkheden gecreëerd.
• Hetzelfde geldt voor de werktaken: 'spelen' met taken kan een 'deeloplossing' zijn voor het omgaan met hoofdpijnklachten in werk. Je hebt er baat bij als je kunt schuiven met taken. Wanneer een bepaalde taak op zeker moment vanwege hoofdpijn niet lukt, kun je lichter werk doen dat minder concentratie vraagt.