Gevoelens

Angst, machteloosheid en somberheid

In deze paragraaf worden enkele gevoelens beschreven, waar veel mensen met langdurige rugpijn last van hebben. Deze gevoelens zijn een gevolg van de rugpijn, maar hebben er tegelijk ook invloed op. Ze hangen vaak samen met de ‘irrationele gedachten’ die hierboven werden beschreven. Het gaat om:

• angst om te bewegen
• machteloosheid
• somberheid

Angst om te bewegen

Veel mensen die lange tijd rugpijn hebben, zijn bang om te bewegen. Door het bewegen neemt de pijn immers toe. U ziet deze pijn als een waarschuwing, zodat u denkt: als ik verder ga, kan ik mijn rug beschadigen. De gedachtegang is dus:

bewegen => schade (dat denkt u althans) => minder bewegen...

Deze gedachtegang is op zich wel begrijpelijk. We hebben allemaal geleerd om ons bij pijn terug te trekken: zo snel mogelijk de oorzaak van de pijn weg te nemen. Als u uw vingers brandt, trekt u snel uw hand terug. Als een schoen knelt, maakt u de veter los. Enzovoort. Het lijkt dus logisch om bewegingen die rugpijn veroorzaken, zo veel mogelijk uit de weg te gaan.

Niet bewegen werkt averechts

Bij aspecifieke lage rugpijn ligt dit echter anders: de pijn die u voelt is onaangenaam, maar géén teken dat u uw rug beschadigt. De pijn is daardoor ook géén reden om bewegingen zo veel mogelijk te vermijden. Sterker nog: door bewegingen zo veel mogelijk te vermijden zult u uiteindelijk alleen maar méér pijn hebben. En wat misschien erger is: u zult steeds meer beperkt worden in wat u nog kunt. Als u pijn steeds maar weer probeert te vermijden leidt dit tot de volgende neerwaartse spiraal:

bewegen => (u denkt:) schade => minder bewegen, meer beperkingen => meer pijn => (u denkt:) meer schade => nog minder bewegen, nog meer beperkingen enzovoort.

Een neerwaartse spiraal betekent dus, dat het van kwaad tot erger wordt. Op deze manier houdt uw gevoel (de angst om te bewegen) de pijn in stand, en maakt de pijn zelfs erger! Door de pijn niet uit de weg te gaan, maar juist zo normaal mogelijk te blijven bewegen, krijgt u juist een opwaartse spiraal (dat wil zeggen dat het steeds beter en beter gaat).

bewegen => geen schade (al voelt u pijn) => blijven bewegen => minder beperkingen => meer bewegen => nog minder beperkingen...

Vraag hulp

Als u deze angst voor bewegen en pijn herkent, is het sterk aan te raden hulp te vragen. U kunt bijvoorbeeld terecht bij een fysiotherapeut of een oefentherapeut Cesar of Mensendieck. Deze kan u leren om zó te bewegen, dat u uw rug op een goede manier belast: niet te veel maar zeker ook niet te weinig.

Machteloosheid

Mensen die langdurig rugpijn hebben, kunnen zich op den duur machteloos gaan voelen. Vaak zijn ze al bij veel artsen en andere (alternatieve) hulpverleners geweest, zonder dat ze van de rugpijn zijn verlost. Misschien hebben ze gehoord: we kunnen niets voor u doen, u moet er maar mee leren leven... Waarschijnlijk hebben veel mensen daadwerkelijk geprobeerd ‘er mee te leren leven’, maar zonder dat ze precies wisten hoe dat moet - en dus zonder veel resultaat. Teleurstelling volgt zo op teleurstelling. Uiteindelijk gaat u denken: laat maar, er is niets aan te doen...

U bent geen ‘hopeloos geval’!

Gevoelens van machteloosheid zijn erg begrijpelijk. Hoe optimistisch of positief u van nature misschien ook bent, het houdt een keer op. Met elke teleurstelling stroomt de hoop een beetje weg, totdat u eigenlijk niet meer dúrft te hopen dat het ooit nog beter wordt. Maar: de gedachte dat u een hopeloos geval bent, is niet juist: hopeloze gevallen bestaan niet. Er kan véél voor en door u worden gedaan. Hier wordt daarover veel informatie gegeven. Probeer te bedenken dat al heel veel mensen met chronische rugpijn met succes een andere weg zijn ingeslagen: de weg van herstel, van een leven waarin de rugpijn géén hoofdrol speelt.

“Er zijn vaak genoeg momenten geweest dat ik geen uitweg meer zag. Dat ik me - om het passend te zeggen - met de rug tegen de muur voelde staan. De toekomst lijkt dan als een zwart gat voor je te staan: iets waar je angst voor hebt, niet iets om naar uit te zien...”

Somberheid

Het blijkt dat sommige mensen die langdurig rugpijn hebben, last hebben van depressieve gevoelens. Somberheid komt vaak voor, maar daarnaast hebben sommige mensen nergens meer plezier in, zijn ze lusteloos, moe en snel geïrriteerd. Dit soort gevoelens kan samengaan met lichamelijke klachten, zoals slecht slapen en weinig eetlust hebben. In ernstige gevallen kunnen mensen een depressie krijgen.

Zoek hulp

Depressieve gevoelens zijn een goede reden om professionele hulp te zoeken. Het is lastig om op eigen kracht uw somberheid te overwinnen en weer wat levensvreugde te vinden. Gelukkig is er veel hulp beschikbaar. Veel mensen zijn gebaat bij een aantal gesprekken met een psycholoog en soms kunnen ook medicijnen helpen. U kunt uw huisarts vragen om een verwijzing.

Zorgboek Depressie

Stichting September heeft het Zorgboek Depressie uitgebracht. U kunt het kopen bij uw apotheek of via www.stichtingseptember.nl.