Oorzaken
Draaglast en draagkracht
Stress wordt schadelijk als de draaglast uw draagkracht te boven gaat. Draaglast wil zeggen: alle druk die u 'te dragen krijgt'. Dus al uw taken op het werk, in uw gezin, de zorgen om uw kinderen, het gezeur vanwege een kapotte auto, ruzie met een collega. Draagkracht wil zeggen: de kracht waarover u beschikt om de druk te kunnen dragen. Hoe beter u tegen druk bestand bent, hoe groter uw draagkracht. Stress richt dus schade aan als u meer te verduren krijgt dan u kunt verdragen.
Draaglast
Er kunnen tientallen redenen zijn waardoor de draaglast te groot wordt. Daarin zijn wel een paar duidelijke lijnen te vinden.
- Het blijkt dat steeds terugkerende kwesties schadelijker zijn dan eenmalige schokkende gebeurtenissen. Een doorzeurende ruzie met de buren veroorzaakt bijvoorbeeld meer stress dan wanneer u plotseling schrikt omdat u een auto-ongeluk ziet. Van dat ongeluk schrikt u misschien meer, maar uiteindelijk is de ruzie met de buren schadelijker voor uw gezondheid. Dit komt doordat de aanmaak van stresshormonen door de steeds terugkerende ruzies doorgaat en de hoeveelheid stresshormonen in uw lichaam te weinig vermindert. De stressreactie blijft op die manier voortduren.
- Gebeurtenissen waarbij verlies een rol speelt, roepen veel stress op. Voorbeelden zijn: ontslagen worden, een kind dat op kamers gaat wonen, het sterven van een naaste. Ook het verlies van gezondheid of het onzeker worden van toekomstplannen zijn 'verliesgebeurtenissen'.
- Het blijkt dat niet alleen negatieve, maar ook positieve gebeurtenissen stress veroorzaken. U kunt hierbij denken aan trouwen, met een nieuwe baan beginnen of een huis kopen.
Draagkracht
De ene persoon kan meer verdragen dan de ander. Anders gezegd: de een is 'stressgevoeliger' dan de ander. Het verschil in draagkracht heeft onder andere te maken met persoonlijke kenmerken. Mensen die altijd haast hebben, veel dingen tegelijk doen en graag presteren zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor stress.
U bent gevoelig voor stress als u veel van de volgende karaktertrekken heeft:
- U heeft doorgaans haast.
- U legt uzelf zware taken op waardoor u vaak in tijdnood zit.
- U wilt erg graag presteren.
- U ziet anderen vaak als tegenstanders.
- U doet vaak twee of meer dingen tegelijk.
- U kunt moeilijk of niet nee zeggen.
- U bent bang om fouten te maken.
- U wilt de dingen die u doet foutloos doen (perfectionisme).
- U stort u helemaal op uw werk.
- U kunt u moeilijk ontspannen.
- U geeft niet gauw toe dat u vermoeid bent.
U hoeft niet te schrikken als u een paar van deze eigenschappen herkent, want iedereen heeft er wel een paar. Als u veel van deze eigenschappen herkent, weet u dat u stressgevoelig bent. Dat is een extra reden om met stress om te leren gaan.