Pijn in het gezicht

Aangezichtspijn: pijn in het gezicht

Aangezichtspijn is strikt genomen geen hoofdpijn, omdat de pijn in het gezicht optreedt. Met 'gezicht' of 'aangezicht' wordt bedoeld: het gebied van het voorhoofd tot aan de kin, inclusief de oren.

Verschillende oorzaken

De pijn kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak is pijn die uitgaat van de tanden, kiezen of het tandvlees. De pijn kan bijvoorbeeld ook ontstaan door problemen met de kauwspieren of het kaakgewricht of door zenuwpijn. Al met al zijn er dertien verschillende soorten oorzaken aan te wijzen. Soms blijft echter onbekend waardoor de pijn wordt veroorzaakt.

Voorbeelden van mogelijke oorzaken:

• Tandheelkundige behandelingen bijvoorbeeld wortelkanaalbehandelingen, zenuwbehandelingen, complicaties bij het trekken van een (verstands)kies, het gebruik van amalgaam waarmee gaatjes worden gevuld.
• Overbelasting van de kauwspieren door tandenknarsen, het op elkaar klemmen van de kaken of kauwgum kauwen.
• Ontsteking van de neusbijholte en andere holteontstekingen.
• Gordelroos (herpes zoster) in het gezicht. Gordelroos is een virusinfectie en komt meestal op de romp voor, maar kan ook in het gezicht voorkomen.
• Soms is sprake van afgeleide pijn (gerefereerde pijn), pijn die afkomstig is uit een ander deel van het lichaam. Dit kan het geval zijn bij angina pectoris (problemen met de doorbloeding van een van de kransslagaderen van het hart) en bij artrose (gewrichtsslijtage) in de nek.
• Ook komt aangezichtspijn vaak voor bij een gemaskeerde depressie. Dit is een depressie die 'schuilgaat' achter een andere aandoening.

Ook psychologische aspecten kunnen een rol spelen. Door nare ervaringen in het verleden kan iemand bijvoorbeeld extra gevoelig zijn voor klachten. Zaken als stress kunnen de klachten uitlokken of verergeren.

"Mijn vrouw bleef maar vragen of ik nog last had. Heel lief bedoeld natuurlijk, maar daardoor werd ik steeds weer aan de pijn herinnerd."

Diagnose

Omdat er zeer veel mogelijke oorzaken zijn, kan het soms lange tijd duren voor de juiste diagnose wordt gesteld. De meeste mensen met aangezichtspijn kregen met meerdere specialisten en hulpverleners te maken voordat duidelijk wat er aan de hand was. Bij welke specialist iemand terecht komt, is afhankelijk van de klachten. Dit kan bijvoorbeeld een neuroloog zijn, maar ook een KNO-arts of een kaakchirurg.

Het stellen van de juiste diagnose is echt een voorwaarde: alleen dan kan de juiste behandeling worden gestart.

"Bij de laatste bijeenkomst van de patiëntenvereniging sprak ik een mevrouw, die me vertelde dat er als behandeling een kies bij haar getrokken was. Later bleek dat dat helemaal niet nodig was! Gelukkig was dat al lang geleden gebeurd, nu zou zoiets niet meer kunnen."

Behandeling

Bij de behandeling van aangezichtspijn wordt eerst gezocht naar de oorzaak. Zo mogelijk wordt deze behandeld. Omdat er veel verschillende oorzaken kunnen zijn, zijn er ook veel mogelijke behandelingen.

Als er geen oorzaak wordt gevonden, of er is wel een oorzaak gevonden maar de behandeling heeft onvoldoende effect, kunnen medicijnen worden gebruikt. Deze zijn bedoeld om de klachten te onderdrukken of aanvallen te voorkomen.

De behandeling van aangezichtspijn is echter erg moeilijk. Het lukt niet altijd om een goede behandeling te vinden.

Meer informatie

Wij gaan in dit hoofdstuk verder in op een bepaald soort aangezichtspijn, namelijk primaire trigeminusneuralgie (PTN). Deze vorm van aangezichtspijn werd vroeger ook wel 'typische aangezichtspijn' genoemd. De pijn zit aan één kant van het gezicht en ontstaat door pijn aan één van de aangezichtszenuwen (de trigeminuszenuw).

Uitgebreide informatie over (andere vormen van) aangezichtspijn vindt u op de website www.aangezichtspijn.nl. Deze website is gemaakt door een werkgroep van Hoofdpijnnet.

Hoofdpijnnet heeft in samenwerking met diverse beroepsorganisaties van artsen en andere hulpverleners een richtlijn ontwikkeld. In de richtlijn Chronische aangezichtspijn (2013) is vastgelegd waar goede zorg bij aangezichtspijn moet voldoen. De tekst van de richtlijn kunt u downloaden via Hoofdpijnnet. Hier vindt u ook een patiëntenrichtlijn: deze versie is eenvoudiger leesbaar.