Algemene informatie

Wat is systemische therapie?

Systemische therapie betekent een behandeling waarbij u medicijnen inneemt of krijgt toegediend via een injectie of infuus. Het is gebruikelijker om psoriasis te behandelen met lokale therapie: het smeren van medicinale zalven of crèmes op de huid. Ook lichtbehandelingen worden eerder gegeven dan systemische therapie. Wel krijgt u systemische therapie soms in combinatie met een lichtbehandeling. De medicijnen versterken in dat geval de werking van het licht op de huid.

Andere systemische medicijnen worden alleen gebruikt bij ernstige soorten psoriasis wanneer andere behandelingen niet voldoende helpen.

Omgaan met medicijnen

Een goed effect en het minste risico op bijwerkingen bereikt u door zorgvuldig om te gaan met medicijnen. Dit betekent:

• Neem de medicijnen volgens het voorschrift van de arts: de juiste hoeveelheid op de juiste tijd en op de juiste manier.
• Meld bijwerkingen altijd aan uw arts.
• Stop nooit zomaar met een behandeling. Overleg met uw arts hoe u veilig kunt stoppen.
• Het gebruik van alcohol is niet bij alle medicijnen toegestaan. Zeker als u klachten heeft van de maag of lever kunt u beter geen alcohol gebruiken. Als u vragen hierover heeft, kunt u contact opnemen met uw arts of apotheker.
• Niet alle medicijnen kunt u tijdens de zwangerschap, als u zwanger wilt worden, of tijdens het geven van borstvoeding gebruiken. Overleg daarover met uw arts of apotheker.

Bijwerkingen

Bij ieder medicijn kunnen ongewenste of onbedoelde effecten optreden. Deze effecten worden ‘bijwerkingen’ genoemd. Wij noemen hier alleen de bijwerkingen die regelmatig tot soms voorkomen.

Ernstige bijwerkingen

Sommige medicijnen hebben ernstige, zelfs levensbedreigende bijwerkingen. Deze bijwerkingen komen echter zo zelden voor, dat wij ze niet opnemen in deze tekst. Als u een medicijn gebruikt, zal de arts u precies vertellen op welke klachten of signalen u moet letten. Bij sommige medicijnen is het nodig dat de arts u regelmatig onderzoekt, bijvoorbeeld wekelijks of maandelijks. Vaak wordt er dan ook bloedonderzoek gedaan.

Bijsluiter

Kijk in de bijsluiter voor een volledige lijst van de mogelijke bijwerkingen. Bedenk dat de bijsluiter alle bijwerkingen bevat die ooit zijn gemeld. Een groot deel ervan is dus zeldzaam.

Bent u niet in het bezit van een bijsluitertekst, vraag hiernaar bij uw apotheker of kijk op de website: www.cbg-meb.nl. Op deze website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u alle bijsluiterteksten van medicijnen die in Nederland verkrijgbaar zijn.

Een bijwerking melden

Het kan zijn dat u een bijwerking krijgt die niet in de bijsluiter staat. Het kan ook zijn dat u een bijwerking krijgt die wel in de bijsluiter maar die u als ernstig ervaart of heeft ervaren. Overleg in zo'n geval altijd met uw arts of apotheker.

Het is aan te raden zo'n onbekende of ernstige bijwerking ook te melden aan het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Dit centrum verzamelt en analyseert informatie over bijwerkingen om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken. Door uw  bijwerking te melden, helpt u mee aan het bewaken van de geneesmiddelveiligheid.  Let op: u kunt ook een melding doen als u niet echt zeker bent dat het om een bijwerking gaat van het medicijn dat u gebruikt. Alles wat u de moeite waard vindt om te melden mag u bij Lareb melden.

U kunt een  bijwerking online melden, via een formulier op de website: www.lareb.nl. U kunt ook een papieren meldformulier aanvragen via [email protected]. Uw (altijd anonieme) melding wordt vertrouwelijk behandeld.

Als er door Lareb signalen worden gevonden van bijvoorbeeld nieuwe bijwerkingen, dan worden deze doorgegeven aan het College ter Beoordeling van geneesmiddelen, dat voor Nederland de registratie van medicijnen regelt. Het CBG kan besluiten om bijvoorbeeld een bijsluitertekst aan te passen of in een uiterste geval een geneesmiddel van de markt te halen.

Meer informatie

Voor meer informatie over medicijnen kunt u kijken op www.apotheek.nl. Hier kunt u ook een vraag aan een apotheker stellen. Deze website gaat uit van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie. Dit is de beroepsorganisatie van apothekers. U krijgt er betrouwbare informatie.

Aanpassen van de dosering of van het middel

Soms kan het voorschrift worden aangepast. Dat gebeurt bijvoorbeeld als een middel niet het gewenste effect heeft, veel bijwerkingen geeft of omdat u het niet prettig vindt in het gebruik. Overleg in dat geval met uw arts of de dosering kan worden aangepast of dat u op een ander middel kunt overstappen. Doe dat nooit op eigen houtje!

Toedieningsvormen

Medicijnen bij systemische therapie kunnen op verschillende manieren worden toegediend:

• Via de mond: de medicijnen zijn beschikbaar als tablet, capsule of als drankje.
• Via een injectie in een spier of onder de huid.
• Via een infuus in een ader.

Overleg met uw arts of apotheker als u moeite heeft met innemen of als u zich op een of andere manier niet prettig voelt bij een bepaalde toedieningsvorm. Medicijnen zijn vaak beschikbaar in meerdere vormen. Eventueel kan de apotheek een speciale bereiding voor u maken: er kan dan bijvoorbeeld van een tablet een poeder worden gemaakt.

Werkzame stof en merknaam

Medicijnen hebben vaak twee namen: de naam van de werkzame stof en de merknaam. Hier noemen we steeds eerst de naam van de werkzame stof, met een kleine letter. Tussen haakjes wordt de merknaam genoemd, met een hoofdletter. Bijvoorbeeld: acitretine (Neotigason®).

Omdat verschillende fabrikanten soms hetzelfde medicijn maken, komen verschillende merknamen voor. Deze herkent u aan het merkteken ®. Soms zijn medicijnen merkloos: in dat geval zijn de namen van de werkzame stof en de fabrieksnaam hetzelfde en heeft de naam niet het merkteken ®. Bijvoorbeeld: methotrexaat (Emthexate®, Methotrexaat, Metoject®).