Gezond eten

Het Voedingscentrum heeft een aantal regels opgesteld voor gezond eten.

Spelregels van het Voedingscentrum

SE_12_04_23-SLE_74.jpgHet Voedingscentrum heeft een aantal ‘spelregels’ bedacht voor gezond eten. Hier leggen we deze spelregels uit. U kunt ze zelf nog eens nalezen in een brochure die door het Voedingscentrum is gemaakt, Gezond genieten met de schijf van vijf. U kunt deze bestellen via internet (www.voedingscentrum.nl).

De spelregels die worden besproken zijn:

  • Eet gevarieerd
  • Eet niet te veel
  • Beperk de hoeveelheid verzadigd vet
  • Eet veel groente, fruit en brood

Vooraf: vraag zo nodig hulp aan een diëtist

Het kan lastig zijn de spelregels in de praktijk te brengen. Vraag in dat geval - via uw behandelend arts - hulp van een diëtist. Hij of zij kan u helpen de adviezen aan te passen aan uw leefstijl, zodat u ze gemakkelijker kunt volgen. Vaak is het ook mogelijk via de kruisvereniging een groepsvoorlichting of groepscursus te volgen.

Voordat u naar een diëtist gaat is het raadzaam te overleggen met uw zorgverzekeraar over de vergoeding. Deze hulp wordt in de meeste gevallen niet meer vergoed via het basispakket van de zorgverzekering. Misschien kunt u een vergoeding krijgen via de aanvullende verzekering.

Eet gevarieerd

Eén van de sleutels tot gezond eten is gevarieerd eten. Door verschillende soorten voedingsmiddelen te eten krijgt u alle stoffen binnen die u nodig heeft.

De schijven

Gevarieerd eten wil zeggen dat u elke dag producten eet uit de vakken van de Schijf van Vijf. In de vakken vindt u vijf soorten voedingsmiddelen. We bespreken ze hieronder.

Eerste schijf: groente en fruit

Groente en fruit bevatten veel waardevolle voedingsstoffen, zoals vitamines en mineralen. Ze bevatten ook veel voedingsvezels, die een verzadigd gevoel geven en de stoelgang bevorderen. Naar verhouding bevatten ze weinig calorieën.

Tweede schijf: brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten

Voor deze voedingsmiddelen geldt hetzelfde als voor fruit en groente: ze bevatten veel belangrijke voedingsstoffen, veel voedingsvezels en relatief weinig calorieën.

Derde schijf: zuivelproducten, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers

Deze producten bevatten onder meer veel eiwitten en calcium. Met name volle zuivel en vlees(waren) bevatten echter veel verzadigd vet: probeer het gebruik ervan te beperken, bijvoorbeeld door te kiezen voor halfvolle of magere zuivel en mager vlees. Een paar keer per week vis eten wordt ook aanbevolen, waarvan een keer vette vis (makreel, zalm, haring).

Vis

In een aantal wetenschappelijke onderzoeken zijn aanwijzingen gevonden dat visolie een ontstekingsremmende werking heeft. Gebruik van visolie zou daarom gunstig zijn voor mensen met een reumatische aandoening als SLE: ze zouden zich iets beter voelen als ze regelmatig vis eten. (Bron: Voedingscentrum)

Dit sluit goed aan bij het algemene advies van het Voedingscentrum om minstens twee keer per week vis te eten. Visolie zit vooral in vette vis, zoals zalm, makreel en sardines.

Natuurlijk kunt u ook capsules met visolie gebruiken, maar deze kunnen de maag irriteren. Bovendien moet u er erg veel van gebruiken om dezelfde hoeveelheid visolie binnen te krijgen als wanneer u een stukje vis eet.

Vierde schijf: vetten, olie

Vetten en olie heeft u nodig, onder meer om voldoende vitamine A, E en K binnen te krijgen. Kies echter zo veel mogelijk voor onverzadigde - meestal plantaardige - vetten. Verzadigde vetten zijn een belangrijke oorzaak van slagaderverkalking en daardoor van hart- en vaatziekten.

Vijfde schijf: dranken

Het menselijk lichaam bestaat voor ongeveer 60% uit water. Om gezond te blijven moeten we dagelijks ongeveer anderhalve liter drinken, zeker niet minder, liefst meer. Alle dranken tellen mee: water, koffie en thee, karnemelk, vruchtensap enzovoort. Probeer een beetje te variëren en pas op met koffie en thee (vanwege de cafeïne) en met frisdranken die vaak erg veel calorieën bevatten en dus dik maken.

Eet niet te veel

Nogal wat mensen eten meer dan ze nodig hebben. In combinatie met een gebrek aan lichaamsbeweging leidt dat tot overgewicht. De laatste jaren neemt dit probleem in Nederland (en veel andere landen) sterk toe.

Op de site van het Voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl) vindt u de tabel Dagelijks aanbevolen hoeveelheden. Deze tabel geeft voor een aantal veelgebruikte voedingsmiddelen aan wat de dagelijks aanbevolen hoeveelheid is, uitgesplitst naar leeftijd en geslacht. Wie zich aan deze hoeveelheden houdt, mag er van uit gaan dat de energiehuishouding in balans blijft.

Beperk de hoeveelheid verzadigd vet

Probeer verzadigde vetten uit de weg te gaan. Ze leiden gemakkelijk tot overgewicht. Gebruik ze niet en vervang ze waar nodig door onverzadigde vetten, die juist goed zijn voor uw hart en bloedvaten.

Op de website van het Voedingscentrum vindt u de Variatielijst: een uitgebreid overzicht van voedingsmiddelen waarbij steeds de variaties in energiewaarde in drie categorieën worden aangegeven: producten die u bij voorkeur gebruikt, producten die u soms kunt gebruiken en producten die u beter kunt vermijden.

Eet veel groente, fruit en brood

Plantaardige producten zijn de basis van een gezonde voeding. Ze bevatten veel waardevolle voedingsstoffen, waaronder koolhydraten en vezels. Bovendien bevatten ze weinig (verzadigd) vet. U zult er niet snel te veel van eten. Sterker: de meeste mensen eten er te weinig van.