Bewegen en SLE

Bij SLE is het nodig dat u blijft bewegen, ook in perioden dat de (gewrichts)ontstekingen opvlammen. Overleg met uw arts of fysiotherapeut wat u in deze perioden kunt doen.

Voordelen

Lichaamsbeweging vormt een belangrijk onderdeel van een gezonde leefstijl. Naast een aantal algemene gezondheidsvoordelen levert het mensen met SLE extra voordelen op:

Door te bewegen kunt u uw spieren zo sterk en soepel mogelijk houden. De spieren spelen een belangrijke rol in de gewrichten. Ze houden het gewricht goed op de plaats en vangen schokken op. Hoe sterker de spieren zijn, hoe beter ze uw gewrichten beschermen. Voor mensen die door hun SLE geregeld last hebben van gewrichtsontstekingen is dit belangrijk.
Beweging heeft een gunstige invloed op de bloedsomloop: het hart is tijdens het bewegen veel actiever. Dit betekent dat het bloed beter doorstroomt en er minder snel stolsels ontstaan.
Door regelmatig te bewegen kunt u uw conditie op peil brengen of houden. Hoe fitter u zich voelt, hoe beter u de gevolgen van SLE kunt beperken. Als u een goede conditie heeft, zult u meer energie hebben en minder snel vermoeid raken.
Bewegen is een prima middel om op een goed lichaamsgewicht te komen en te blijven. Overgewicht is een extra belasting voor uw gewrichten. Bovendien neemt bij overgewicht de kans op hart- en vaatziekten en andere aandoeningen toe.
Beweging is ook belangrijk voor een goede botopbouw. Bij SLE worden soms medicijnen voorgeschreven die het bot juist brozer kunnen maken. Door te bewegen kunt u de kans op osteoporose (botontkalking) verminderen.

Bewegen is altijd nodig

Pijn, stijfheid en vermoeidheid kunnen het lastiger voor u maken om te bewegen. Toch luidt de gouden regel: blijf altijd bewegen, hoe moeilijk dat soms ook is.

Dit advies geldt ook in de actieve fase, dus in perioden dat de ontstekingen opspelen. In deze perioden kunt op een andere manier, dus op een minder belastende manier, bewegen dan in de rustige fase. Overleg met uw arts en fysiotherapeut wat u wel en niet kunt doen.

“Een paar jaar geleden heb ik een trombosebeen gehad en in het ziekenhuis hebben ze het er toen echt bij me ingepeperd hoe belangrijk beweging is. Ik volg al die regeltjes nog steeds op. Soms ben ik zo ziek dat ik een tijdje in bed moet blijven. Dan toe ik toch oefeningen. Ik draai rondjes met mijn voeten, strek mijn benen van me af, maak een vuist met mijn hand, enzovoort. Hoe ziek je ook bent, bewegen is altijd mogelijk.”

Bij gewrichtsontstekingen

Voor mensen die door de SLE geregeld last hebben van gewrichtsontstekingen zijn er een aantal duidelijke regels over wat er wel en niet kan in de actieve perioden. Dit komt omdat hulpverleners hier relatief veel ervaring mee hebben: bij een veel voorkomende ziekte als reumatoïde artritis is er immers ook sprake van zo nu en dan opvlammende gewrichtsontstekingen. Bovendien is er veel onderzoek naar gedaan. Kort gezegd komen de regels hier op neer:

Als uw gewrichten zijn ontstoken wordt aangeraden rustige (‘onbelaste’) oefeningen te doen. Door deze oefeningen blijven uw gewrichten zo beweeglijk mogelijk, terwijl u ze niet overbelast. Ga niet zelf aan de slag, maar laat u adviseren door een deskundige. Uw fysiotherapeut kan u een aantal specifieke oefeningen leren waarbij u uw gewrichten niet al te veel belast.
Als de ziekte rustig is, kunt u meer doen. In deze fase kunt u uw spierkracht verbeteren of uw conditie op peil te brengen. Ook kunt u dan meer belaste oefeningen doen.

Let op de pijn

Als u gaat bewegen, let dan altijd goed op pijn in uw gewrichten. Wees extra alert als de pijn gepaard gaat met een zwelling en/of toename van de temperatuur. Deze signalen kunnen duiden op een ontstekingsreactie.

Als de pijn tijdens een activiteit duidelijk verergert, pas de activiteit dan aan. Beweeg nog rustiger als de pijn niet overgaat, of stop met de activiteit.
Als u aanhoudende pijn voelt (langer dan twee uur) na het doen van een activiteit, bent u te ver gegaan. Doe het de volgende keer rustiger aan.

Deze regels kunt u altijd toepassen, zowel in de actieve als in de rustige fase.

Kou en warmte

In de actieve fase kan het prettig zijn de gewrichten te koelen met een koudepakking. Koelen vóór het oefenen vermindert de pijn. U zult daardoor gemakkelijker kunnen oefenen. Blijf oppassen dat u uw gewrichten niet te veel belast.

Let bij het gebruik van een koudepakking op de volgende zaken:

Gebruik ijs nooit direct op de huid. Het werkt goed om ijs in een natte handdoek te wikkelen.
Koel vijftien tot twintig minuten. Als u meer pijn gaat voelen, of u krijgt een branderig gevoel, stop dan meteen met koelen.
Koel bij acute ontstekingen om de twee à drie uur. Overleg met uw therapeut hoe u in andere gevallen het beste kunt koelen.

U kunt bij de drogist of apotheek ijspakkingen kopen, maar u kunt bijvoorbeeld ook een zak diepvrieserwten als ijspakking gebruiken Een washandje met ijsblokjes is minder geschikt, omdat dit zich niet goed naar uw lichaam vormt.

In de rustige fase kan warmte prettig aanvoelen. Pijnlijke spieren ontspannen er bijvoorbeeld makkelijker door. Eventueel kunt u oefeningen doen in warm water, bijvoorbeeld onder de douche, in bad of in een verwarmd zwembad.