Lactose: waar zit dat in?

Lactosevrij? Of niet?

Met de dieetlijsten in het dieetboekje kunt u zelf aan de slag. Het betekent dat u goed gaat opletten welk product lactose bevat en welk niet. Het bleek al dat niet iedereen dit eenvoudig vindt. Deze tips kunnen u helpen.

Begrijp het etiket (ingrediëntendeclaratie)

Op het etiket van het voedingsmiddel vindt u de ‘ingrediëntendeclaratie’. Alle ingrediënten die het product bevat, staan hierin genoemd. Wat is handig om over het etiket te weten?

• Op het etiket worden altijd de ingrediënten van het product vermeld. Ingrediënten die lactose bevatten zijn:
  • melkpoeder, melkderivaat
  • magere en droge melkbestanddelen
  • wrongel, wei, weipoeder, caseïne
  • lactose, melksuiker
  • melkvet, melkzout
  • lactalbumine, beta-lactoglobuline.
• Ingrediënten die verwarrende namen hebben, maar géén lactose bevatten, zijn:
  • melkzuur (E270: een conserveermiddel)
  • lactaat (melkzuur)
  • natriumlactaat (E325)
  • cacaoboter
  • lactitol (zoetstof)
  • kokosmelk
  • E-nummers

• Ook de allergie-informatie geeft duidelijkheid. Fabrikanten zijn verplicht alle stoffen te noemen die bij sommige mensen een overgevoeligheidsreactie kan oproepen. Lactose is een van die stoffen.

Let op!

• Het is belangrijk dat u na aankoop van ieder product steeds opnieuw het etiket controleert. Veel fabrikanten wijzigen tussentijds het recept van hun product. 
• Bij onverpakte of samengestelde producten (bijvoorbeeld een kant-en-klaargerecht) zijn ingrediënten soms lastig te achterhalen. Informeer bij de fabrikant of uw diëtist.

Wat betekenen waarschuwingen?

Het kan zijn dat een etiket een van de volgende waarschuwingen bevat:

• ‘Dit product kan sporen bevatten van lactose/melkproducten,’ of:
• ‘Dit product is vervaardigd in een fabriek waar ook melkproducten verwerkt worden.’

Dit betekent: het recept van dit product bevat geen lactose. Wel kan er een kleine hoeveelheid in het product terechtgekomen zijn. Bijvoorbeeld via de machines die worden gebruikt. U hoeft zich hierover geen zorgen te maken. De hoeveelheden zijn te klein om schade te kunnen toebrengen. U kunt het product dus gebruiken.

‘Dit product is lactosevrij’

Op sommige verpakkingen van melkproducten staat de volgende melding: ‘dit product is lactosevrij’. Dit lijkt misschien een veilig product, maar let op! Hier is iets bijzonders mee aan de hand. In de fabriek is de lactose in de melk namelijk al gesplitst in glucose en galactose. Het is een melkproduct dat nog steeds grote hoeveelheden galactose bevat. Voorbeelden hiervan zijn de producten van het merk MinusL. Er komen echter steeds meer merken op de markt met deze melding.

Ze zijn bedoeld voor mensen met lactose-intolerantie, maar niet voor mensen met galactosemie. U kunt deze producten dus niet gebruiken! Wees dus extra alert als u een melkproduct gebruikt waarop ‘lactosevrij’ vermeld staat.

Galactosevrij

Er zijn nog veel meer voedingsmiddelen die galactose bevatten, zoals groente, fruit, granen, vlees en vis. Deze producten kunt u wel gebruiken. De hoeveelheden galactose zijn zo klein dat ze geen schade kunnen aanrichten.

Medicijnen en bijsluiters

Medicijnen kunnen lactose bevatten. Voor volwassenen is de hoeveelheid lactose echter meestal te klein om schade aan te kunnen richten. Vaak geldt dit ook voor kinderen.

Wanneer uw kind een medicijn voorgeschreven krijgt, meld dan wel aan de apotheker dat hij of zij galactosemie heeft. De apotheker kan op zoek gaan naar een ander merk of het medicijn zelf voor u bereiden. Ga er niet vanuit dat de huisarts een lactosevrij medicijn voorschrijft. Veel huisartsen weten niet precies welke medicijnen lactose bevatten.

Als de apotheker geen ander medicijn kan bereiden, overleg dan altijd met uw arts. De arts kan in dat geval besluiten dat uw kind het medicijn toch veilig kan gebruiken. Vaak is de dosis zo klein dat deze geen schade kan aanrichten. Het medicijn niet gebruiken kan schadelijker zijn dan het (kortdurend) binnenkrijgen van lactose.

Lees ook altijd zelf de bijsluiter. Dat geldt vooral voor medicijnen die u zonder voorschrift van de arts kunt kopen. Als u twijfelt of de dosis lactose te hoog is, overleg dan met uw arts.

Zoek uit of er vervangende producten zijn

Er zijn veel plantaardige producten op de markt die melkproducten vervangen. Vaak zijn dit producten die gemaakt zijn van sojabonen. Sojaproducten hebben bij sommige mensen een slechte naam: ze zouden vies of smakeloos zijn. Dat is echter niet waar. Veel mensen zijn zelfs verbaasd over de goede smaak van deze producten. Anderen moeten even wennen, maar uiteindelijk vinden veel mensen een groot deel van de sojaproducten prima smaken.

Er zijn ook vervangende producten die van rijst of haver zijn gemaakt. Uw diëtist kan u meer vertellen over verschillende vervangende producten. Overleg bij twijfel met de diëtist.

“Ik houd erg van eten. Ik heb daarom echt van alles uitgeprobeerd. Op een gegeven moment ging ik er zelfs de lol van inzien. Iedere vrijdagmiddag haalde ik allerlei lekkere producten in huis om in het weekend uit te proberen. Misschien heb ik wel alle sojatoetjes, vla, ijs, pudding en tofu geproefd wat er in onze supermarkt te koop is… Ja, en ik moet zeggen, ik ben aan sommige dingen verslaafd geraakt. Van sommige vruchtentoetjes kan ik echt niet lang afblijven!”