Psoriasis is herkenbaar

Meestal is kijken genoeg

In de meeste gevallen kan uw huisarts vrij makkelijk de diagnose psoriasis stellen. Psoriasis heeft een aantal typische kenmerken. Deze zijn te herkennen door naar de aangedane huid te kijken.

Psoriasisplekken zijn meestal:

• rood
• verdikt
• scherp begrensd
• wit of zilvergrijs schilferend

De huisarts zal ook de plekken waar psoriasis vaak voorkomt (voorkeursplekken) controleren:

• de buitenkant van ellebogen en knieën
• laag op de onderrug
• tussen de billen
• de nagels: bij veel mensen met psoriasis hebben deze putjes of verkleuringen
• het behaarde deel van het hoofd: is er veel schilfering?

Als de arts afwijkingen met de typische kenmerken van psoriasis op deze plekken vindt, is de diagnose psoriasis zeker.

Soms zijn de kenmerken minder specifiek. De huid kan ook op andere plekken zijn aangedaan. Het kan dan nog steeds om psoriasis gaan. De huisarts kan dan andere methoden gebruiken om meer zeker te worden van de diagnose.

Het kaarsvetfenomeen

De huisarts kan met een spatel of nagel over de plek krabben. Als de opperste laag van de huid witter wordt, is het bijna zeker dat het om psoriasis gaat. Dit heet het ‘kaarsvetfenomeen'.

Het Köbner-fenomeen

Als de huid aangetast is op een plek waar u een kras of een wond heeft, maakt ook dat de diagnose psoriasis waarschijnlijk. Dit heet het ‘Köbner-fenomeen': psoriasis ontstaat vaak op de plek van een huidbeschadiging. Er zijn echter ook andere huidaandoeningen waarbij dit verschijnsel voorkomt, zoals een bepaalde vorm van eczeem of een huidinfectie. Het Köbner-fenomeen wijst dus niet altijd op psoriasis.

Teken van Auspitz

Ook het teken van Auspitz wijst op psoriasis. Dit wordt zichtbaar als de huisarts de schilfers van een plek verwijdert en er verschijnt een glad, rood vlies. Als de huisarts dit vlies wegkrabt, verschijnt een rood oppervlak met daarin kleine, bloedende puntjes.

Vragen van de huisarts

De huisarts zal ook een aantal vragen stellen, zoals:

• Komt psoriasis voor in uw familie?
• Krijgt u (meer) plekken door wondjes of wanneer u bepaalde medicijnen gebruikt?
• Heeft zonlicht invloed op de plekken?
• Zijn er bijkomende klachten, zoals jeuk of gewrichtsklachten?
• Bent u ziek geweest (griep, keelontsteking)?

De huisarts vraagt ook naar de persoonlijke gevolgen: of u bepaalde dingen bijvoorbeeld niet meer kunt of wilt vanwege de plekken. Deze gevolgen kunnen een rol spelen bij de keuze voor een behandeling.

De diagnose ‘psoriasis' betekent niet altijd dat u een behandeling krijgt

Een behandeling kan nogal wat van u vergen: dat u tweemaal per dag de plekken insmeert bijvoorbeeld. Heeft u veel last van de klachten, of de gevolgen daarvan? Dan is dat de moeite waard. Doet uw psoriasis u niet zo veel? Dan is een behandeling misschien alleen maar storend. Het is bij psoriasis niet zo dat een snelle en goede behandeling nodig is voor een beter verloop van de aandoening. Als u behandelt, bestrijdt u alleen de uiterlijke kenmerken van psoriasis. De behandeling zal de psoriasis niet genezen.

De diagnose bij minder duidelijke verschijnselen

Soms zijn de afwijkingen van de huid minder typisch. Dit is vooral het geval bij minder vaak voorkomende soorten psoriasis, zoals psoriasis in de huidplooien of psoriasis in kleine vlekjes (guttata) of met puistjes (pustulosa).

Bijkomende klachten kunnen ook verwarring scheppen, vooral als deze niet typisch zijn voor psoriasis. Het kan dan lastiger zijn om de juiste diagnose te stellen: misschien ziet de arts in eerste instantie uw psoriasis aan voor een andere aandoening. De huisarts kan vaak alsnog de diagnose psoriasis stellen door andere aandoeningen uit te sluiten.

Als blijkt dat het niet om een andere aandoening gaat, maar er toch nog steeds twijfel bestaat en u daarnaast niet al te veel last heeft, is het ook mogelijk om af te wachten. De arts bekijkt dan tijdens controles hoe de klachten zich ontwikkelen. Meestal wordt de diagnose door het verloop van de aandoening vanzelf duidelijk.

Ten slotte kan labaratoriumonderzoek van een stukje huid (biopt) uitsluitsel geven. Het onderzoek kan zowel via de huisarts als de dermatoloog plaatsvinden. We komen hier later op terug.

Psoriasis bij kinderen

Bij kinderen kan de diagnose onduidelijk zijn. Psoriasis zit bij (kleine) kinderen vaak op verborgen plekken. Psoriasis bij kinderen wordt wel eens aangezien voor een schimmelinfectie of luieruitslag. Sommige kinderen met psoriasis krijgen ten onrechte de diagnose constitutioneel eczeem.