U bent de uitzondering

Uitzonderingspositie

Eén van de meest vervelende gevolgen van voedselallergie is dat u regelmatig de uitzondering bent: u bent degene met wie anderen rekening moeten houden, u bent degene die bijzondere wensen of behoeften heeft. Die uitzonderingspositie kan zich voordoen bij alle gelegenheden waar eten en drinken een rol spelen - en dat zijn er veel: gewoon thuis eten, lunchen op het werk, uit eten gaan, een avondje stappen...

Eten en drinken: samen-zijn

In onze samenleving is eten en drinken heel wat meer dan een noodzakelijke handeling om in leven te blijven. Het is vaak een sociale aangelegenheid: eten en drinken brengt ons samen met anderen. Het gaat om samen-zijn, praten, het gezellig hebben. En juist dat maakt het zo lastig om een uitzondering te zijn: terwijl iedereen zich dichter bij elkaar voelt, kan uw allergie tot afstand tussen u en de anderen leiden.

Soms gaan mensen eten en drinken met anderen uit de weg

Vooral bij ernstige vormen van voedselallergie komt het voor dat mensen bepaalde situaties gaan vermijden. Zo voorkómen ze dat ze met anderen moeten eten of drinken. Dat is op zich heel begrijpelijk: u eet liever alleen of in een heel vertrouwde omgeving dan met anderen, waar u de uitzondering bent.

Toch is het geen goed idee om etentjes met anderen te gaan ontlopen. Het vervelende van vermijdingsgedrag is dat het zichzelf versterkt. Stel dat u een etentje in een restaurant afzegt. Dat helpt even: u voorkomt er immers mee dat u in een uitzonderingspositie terechtkomt. Maar de volgende keer ziet u er nog meer tegen op om in een restaurant te gaan eten. En dus zegt u weer af. Dat heeft de vorige keer geholpen en het helpt nu opnieuw, want u voorkomt weer dat u de uitzondering bent. Voordat u er erg in heeft gaat u nooit meer eten in een restaurant - of naar een verjaardagsfeestje, of stappen met vrienden, of een weekendje weg...

Vermijdingsgedrag helpt u van de regen in de drup. Het is beter te aanvaarden dat u zo nu en dan de uitzondering bent dan ontdekken dat uw leven een stuk minder leuk is geworden. Bovendien: door juist wel gelegenheden op te zoeken waar u met anderen eet en drinkt, went u hieraan. U leert hoe u er het beste mee om kunt gaan. Ook stimuleert het u op zoek te gaan naar informatie: bij de patiëntenorganisaties is bijvoorbeeld is bijvoorbeeld informatie beschikbaar over 'allergievriendelijke' restaurants. Na verloop van tijd zullen zulke gelegenheden geen probleem meer voor u zijn.

"Je hebt het niet zo door. Zelf dacht ik dat ik af en toe eens iets liet lopen. Een verjaardag, een weekendje met vriendinnen. Geen ramp, mensen zeggen wel vaker iets af. Totdat mijn vriend een keer op een rij zette wat ik in de afgelopen maanden had laten lopen. Toen ontdekte ik dat ik maar liefst zeven keer een etentje of iets in die sfeer uit de weg was gegaan. Daar ben ik erg van geschrokken. Het betekent toch dat je sociale leven een stuk minder leuk wordt..."

Onbegrip

Wat meespeelt bij het gevoel een uitzondering te zijn is dat anderen met onbegrip kunnen reageren op uw aandoening. U lijkt kerngezond, maar mag allerlei dingen niet eten en drinken. Als mensen niet begrijpen wat er aan de hand is, leidt dat al snel tot vervelende situaties. Mensen kunnen dingen zeggen als: ach, wat maakt dat ene taartje nou uit... Of: mijn tante is ook allergisch en die eet bijna alles... Of: zo, we zijn vandaag wel heel kieskeurig...

Om zulk onbegrip tegen te gaan, herhalen we het advies dat we al eerder gaven: praat met anderen over uw aandoening. Leg uit wat er aan de hand is en wat dit voor u betekent. Vertel dat u een allergische aandoening heeft, dat u nu niet ziek bent, maar dat u wel ziek wordt als u iets binnenkrijgt waarop uw lichaam reageert. De meeste mensen zullen u dan wel begrijpen.

Onbegrip speelt vaak vóór de diagnose een grote rol

Onbegrip komt ook vaak voor voordat de diagnose is gesteld, dus voordat duidelijk is wat er met u aan de hand is. Dat geldt niet alleen voor bekenden, maar ook voor sommige hulpverleners. Heel wat mensen met voedselallergie hebben ooit te horen gekregen dat het ‘psychisch' was. Dat is uitermate pijnlijk: het lijkt dan alsof u zich aanstelt, dat u uit bent op aandacht of dat u ‘gek' bent. Op deze manier heeft u een dubbele last te dragen: uw klachten zelf én het onbegrip van anderen over die klachten.

Het is ook om deze reden van veel belang een goede diagnose te laten stellen door een ervaren medisch specialist die de mogelijkheden heeft dit te doen.

"Dat de huisarts me een verwijzing naar de psycholoog wilde geven, dat deed voor mij de deur dicht. Hij deed verdorie alsof het tussen de oren zat, alsof ik het allemaal verzon... Toen eindelijk duidelijk was dat ik voedselovergevoeligheid heb, heeft hij zijn excuses gemaakt. Ik heb het verkeerd gezien, zei hij. Dat heeft me goed gedaan, moet ik zeggen..."