Wat zijn noodsituaties?

Anafylactische shock en glottisoedeem

Noodsituaties bij voedselallergie doen zich voor bij een anafylactische shock en bij een glottisoedeem. Dit zijn ernstige allergische reacties, die levensbedreigend kunnen zijn: snel ingrijpen is dus belangrijk. De reactie kan binnen enkele minuten ontstaan na het eten van bepaalde voeding, maar ook door andere allergenen, bijvoorbeeld de steek van een wesp.

Wat is anafylactische shock?

Bij een anafylactisch shock ontstaan ernstige lichamelijke klachten, waarbij direct ingrijpen noodzakelijk is. Zo'n reactie kan beginnen met huidreacties, zoals jeuk, galbulten en zwelling van handen, lippen, gezicht en oogleden. Daarbij ontstaan vaak maagdarmklachten, zoals buikkramp, braken en diarree. Vervolgens ontstaan de levensbedreigende klachten: ernstige benauwdheid, sterke daling van de bloeddruk en uiteindelijk bewusteloosheid. 

Wat is glottisoedeem?

Glottisoedeem wil zeggen dat er door de allergische reactie een zwelling ontstaat bij de stemband (glottis = stemband, oedeem = zwelling door vocht). Hierdoor kan de luchtpijp worden afgekneld. In ernstige gevallen kunt u dus stikken.

Anafylactische shock en glottisoedeem komen niet zo veel voor, maar ze zijn wel gevaarlijk. Daarom is het van belang dat u weet wat u - of anderen - in deze situaties moet doen. Onderzoek heeft uitgewezen dat 1 % van de mensen met voedselallergie kans maakt op een anafylactische reactie. Helaas is er nog geen methode om te bepalen wie tot die 1 % behoort.

Bespreek met uw arts welke kans u heeft op een dergelijke reactie. Niet iedere patiënt met voedselallergie loopt hetzelfde risico; soms is het risico vrijwel nihil. Dit hangt van veel dingen af, zoals uw leeftijd, andere ziektes, het soort voedingsmiddel waar u allergisch voor bent, de ernst van eerder doorgemaakte reacties, en ook de hoeveelheid waarop u reageert.

Maak duidelijke afspraken met de arts

Hier vindt u algemene informatie over de eerste hulp bij anafylactische shock en glottisoedeem. Het is echter aan te raden om met uw arts afspraken te maken over de eerste hulp. Schrijf deze afspraken op en laat ze aan anderen lezen, om na te gaan of ze duidelijk zijn.

Auto-injector

Als de arts u een auto-injector met epinefrine (ook wel: epinefrinepen of adrenalinepen) voorschrijft is van belang wanneer en hoe u deze moet gebruiken. Dit moet echt helder en duidelijk voor u zijn. Stichting Voedselallergie heeft praktische tips rondom anafylaxie op haar website (www.voedselallergie.nl). Ook vindt u daar informatie over de klachten, de diagnose en het behandelplan.

Het wordt afgeraden een auto-injector te gebruiken in combinatie met bepaalde medicijnen voor hart- en vaatziekten (‘bètablokkers'). Zie hiervoor de bijsluiter. Vraag uw arts om advies als u deze medicijnen gebruikt.

Er zijn trainerpennen beschikbaar voor elke variant van de adrenalinepen die in Nederland beschikbaar is. Belangrijk is om met deze oefenpennen vooral te oefenen hoe u deze moet gebruiken.

Laat anderen deze informatie lezen

De kans is groot dat u niet in staat bent zelf goed te reageren in een noodsituatie. U heeft dus hulp van anderen nodig, bijvoorbeeld een huisgenoot of collega. Het is van belang dat zij weten wat ze moeten doen. Laat anderen daarom deze informatie lezen! Geef ook duidelijk aan waar uw auto-injector is en hoe deze moet worden gebruikt.

"Na de eerste shock heb ik met de arts afspraken gemaakt over wat er een volgende keer moet gebeuren. Over de afspraken heb ik het vervolgens uitgebreid met mijn vrouw en oudste dochter gehad - onze zoon is nog iets te jong. Verder heb ik met een paar vrienden, met wie ik vaak sport, en met een aantal collega's gesproken. Ik merk dat ze het wel een beetje eng vinden, maar gelukkig begrijpen ze het wel. Met zulke dingen kun je nu eenmaal geen risico nemen..."