Valkuilen

Wat wordt bedoeld met ‘valkuilen'?

Uw partner helpen is gemakkelijker gezegd dan gedaan, ook als het lukt om goede afspraken te maken. Hieronder beschrijven we enkele ‘valkuilen': zaken die tot scheefgroei in de relatie leiden. Als u de valkuilen kent is het makkelijker er niet in te vallen.

Uw eigen leven

Een valkuil is dat u vergeet uw eigen leven te leiden. Een partner met PDS kan veel aandacht opeisen. Dat is misschien begrijpelijk - net zoals het begrijpelijk is dat u die aandacht geeft -, maar er is een grens aan wat u voor uw partner kunt doen. Die grens luidt ongeveer: u moet in staat blijven de dingen te blijven doen die voor u belangrijk zijn.

"Ik schrok van mezelf toen ik op een zondagochtend op de bank zat en merkte dat ik wachtte... Waarop? Totdat mijn man zou zeggen: laten we dit of dat gaan doen... Toen ik daar over nadacht, ontdekte ik dat ik heel vaak zat te wachten op wat hij zou voorstellen. Kennelijk was dat er in geslopen zonder dat ik het door had..."

Afhankelijkheid

Soms worden mensen erg afhankelijk van hun partner. Misschien merkt u dat uw partner steeds meer beslissingen aan u overlaat, ook simpele beslissingen die hij of zij vroeger zelf nam. Of misschien merkt u dat uw partner alleen nog iets onderneemt als u meegaat, ook als u dat vroeger niet deed. Het zijn signalen dat uw partner erg afhankelijk is geworden.

Dit overdreven afhankelijk gedrag komt voort uit angst en onzekerheid. Soms nemen angst en onzekerheid gaandeweg toe. Eerst wil uw partner niet meer uit eten in een restaurant. Later wil hij ook niet meer bij vrienden eten. Nog weer later wil hij niet meer een weekendje weg uit angst voor vreemd eten. Door altijd toe te geven aan angst en onzekerheid zullen deze beetje bij beetje groter worden. Ook de afhankelijkheid neemt dan toe.

Betuttelen

U kunt deze afhankelijkheid onbedoeld zelf in de hand werken door uw partner te ‘betuttelen‘. Betuttelen wil zeggen dat u hem of haar als een kind behandelt, alles uit handen neemt, vervelende dingen zoveel mogelijk weg houdt, voortdurend ‘goede raad' geeft enzovoort. Samengevat: u behandelt uw partner als iemand die zielig en hulpeloos is.

Zulk gedrag maakt de zaak er natuurlijk niet beter op: u ontmoedigt uw partner om zelf problemen op te lossen. Zo wordt hij of zij steeds afhankelijker.

"Ik merkte dat mijn vrouw steeds meer dingen voor mij ging regelen, zonder iets te overleggen. Alsof ik een kind was. Op een gegeven moment kocht ze zelfs wijde kleren voor me. ‘Dat drukt niet zo op je buik...' Toen ben ik echt uit mijn slof geschoten. Ik heb haar uitgelegd dat ik mijn leven leid zoals ik dat wil. Dat ze me mag helpen en steunen, heel graag zelfs, maar dat ik zelf wil beslissen wat goed en niet goed voor me is. En dat ik absoluut niet houd van geruite blouses en in het vervolg graag weer mijn eigen kleren wilde kopen..."

Er is trouwens niet altijd een scherp onderscheid te maken tussen ‘helpen' en ‘betuttelen'. Als uw partner veel pijn heeft en u besluit om die reden een uitje af te zeggen - gewoon omdat u uit ervaring weet dat een uitje er met zulke pijn niet in zit - , dan helpt u uw partner. Voor anderen lijkt het misschien betuttelend.

Waardering

Denk niet dat uw hulp en steun altijd worden gewaardeerd. Vaak doet een partner heel veel voor de ander. In het begin is deze daar dankbaar voor, maar na verloop van tijd kan uw steun vanzelfsprekend worden. En dan hoort u nooit meer eens: dank je wel...

Het kan zelfs zijn dat uw steun in verkeerde aarde valt. Stel dat u uw partner - met goede redenen - aanmoedigt om te gaan wandelen terwijl hij of zij daar geen zin in heeft, dan kan het zijn dat u plotseling allerlei verwijten naar het hoofd krijgt: dat u een zeurkous bent, een bemoeial, een drammer... Kennelijk voelt uw partner zich op zo'n moment te veel betutteld.

Ook andere mensen zullen niet altijd oog hebben voor de steun die u uw partner geeft. Daarom zult u ook van hen waarschijnlijk niet veel waardering krijgen. Of: zij zullen alleen vragen hoe het met uw partner en de buikklachten gaat, maar nooit eens of u alles wel aankunt.

Het is dus goed mogelijk dat u zich bij vlagen alleen voelt staan. Dat kan het moeilijk maken positief te blijven en uw partner te blijven helpen en steunen.

"In de periode dat hij veel last had van zijn PDS, was het soms net alsof ik weer een kind aan het opvoeden was. Je probeert iemand te helpen, maar dat lukt lang niet altijd. Vaak krijg je alleen maar vervelend commentaar. Je blijft helpen, steunen, richting aangeven, maar soms denk je: waar ben ik in hemelsnaam mee bezig?... Maar goed, net als bij het opvoeden van een kind gaat het om stug volhouden, op een gegeven moment bereik je wel wat..."

Vermijding

Sommige mensen met PDS hebben de neiging activiteiten uit de weg te gaan uit angst dat PDS een stoorzender zal zijn. Tot op zekere hoogte is dat noodgedwongen. Als uit eten gaan alleen maar leidt tot pijn, is het begrijpelijk dat iemand niet uit eten wil. Maar soms wordt het vermijden van activiteiten een automatisme: op voorhand wordt al besloten iets niet te doen, ook al staat helemaal niet vast dat PDS een stoorzender zal zijn. Zulke vermijding verstoort het normale leefpatroon, ook voor u als partner.

Sterke vermijding kan voor grote problemen zorgen. Het gaat vaak samen met gevoelens van machteloosheid, somberheid en zelfs depressie. Ook voor de partner stapelen de problemen zich dan op.

"Ze wilde uiteindelijk niets meer. Niet uit eten, niet naar vrienden, niet meer tennissen, niet meer naar de kerk, zelfs niet meer op vakantie... Ook heel gewone dingen zoals boodschappen doen begon ze uit de weg te gaan. Dan belde ze mij op of ik op weg naar huis even dit of dat wilde halen... Ik vond het steeds benauwender worden. En erover praten lukte ook niet. Elke oplossing die ik voorstelde werd meteen van tafel geveegd... En als ik een keer aandrong werd ze boos. Dan ‘begreep' ik haar niet en was ik ‘net als de rest'... Het is uiteindelijk zo hoog opgelopen dat ik heb geëist dat ze hulp zou zoeken..."