Ziekte van Bechterew
Wat is de ziekte van Bechterew?
De ziekte van Bechterew is een reumatologische aandoening, die gekenmerkt wordt door ontstekingen aan de gewrichten tussen het heiligbeen en het bekken, de ‘SI-gewrichten', en ontstekingen van de aanhechtingen van pezen en banden aan het bot. Dit kan aanleiding zijn tot verstijving en verbening. Het gaat hier om ontstekingen ‘van binnenuit' en niet om infecties.
De oorzaak is onbekend. De ziekte komt voor bij 2 op de 1000 personen, komt vaker voor bij mannen en in bepaalde families en begint meestal tussen de 15 en 40 jaar.
In Nederland en Duitsland spreekt men meestal van de ziekte van Bechterew, in de rest van de wereld wordt de officiële naam spondylitis ankylopoetica (Latijn) of ankylosing spondylitis (Engels) gebruikt.
Wat zijn de klachten?
De rug
De klachten kunnen - zeker in het begin - erg wisselend zijn. Het gaat om een zeurende, doffe pijn en stijfheid laag in de rug, de billen en soms de achterkant van de bovenbenen, vaak afwisselend links en rechts. Typisch is een langdurige stijfheid de eerste uren na het opstaan (ochtendstijfheid) en wakker worden van pijn en stijfheid in het tweede deel van de nacht. Kenmerkend is ook de invloed van rust en bewegen: bewegen geeft verbetering, rust geeft verslechtering. Opvallend is vaak de zeer goede reactie op ontstekingsremmers (NSAID's).
Later treden de klachten niet af en toe maar voortdurend op terwijl de rug niet alleen stijf aanvoelt maar ook minder goed kan bewegen. Deze klachten van pijn, stijfheid en beperking kunnen dan ook hogerop in rug en nek optreden. Wanneer, in een laat stadium van de ziekte, verbening optreedt kan de rug stijf en krom worden. De pijn neemt dan meestal af. Het is echter zeker niet zo dat deze verbening en standsafwijkingen bij alle patiënten ontstaan.
Andere klachten
- De gewrichten rond het borstbeen kunnen aangedaan zijn en pijn veroorzaken voorop de borstkas.
- Er kunnen ontstekingen voorkomen in gewrichten (meestal knieën, enkels of polsen) of pezen en de aanhechtingen ervan (bijvoorbeeld de achillespezen) met pijn en zwelling.
- Ook oogontstekingen kunnen voorkomen.
Psoriasis (een schilferende huidziekte) en de Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa (twee chronische darmontstekingen) kunnen met vergelijkbare rugklachten gepaard gaan als de ziekte van Bechterew.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
In het begin zijn de klachten vaak wisselend en nog niet erg typisch voor de ziekte. Het duurt daarom vaak langere tijd voordat de klachten zo duidelijk worden dat aan de ziekte van Bechterew wordt gedacht.
De diagnose wordt gesteld aan de hand van de klachten ("rugklachten met een langdurige ochtendstijfheid die verbeteren bij bewegen") en een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Het kan jaren duren voordat de afwijkingen op een gewone rugfoto te zien zijn. Bij twijfel kan een MRI-scan in het begin soms extra informatie geven omdat hierop het eerst ontstekingen te zien zijn.
Bloedonderzoek is weinig zinvol: de erfelijke factor HLA-B27 komt wel veel voor bij deze ziekte, maar ook bij 8% van de gezonde mensen. Deze test kan dus geen onderscheid maken tussen wel of geen ziekte van Bechterew. De bloedbezinking kan verhoogd zijn, maar dit is niet altijd het geval. Daarom is de waarde van de test beperkt.
Wat is de behandeling?
- De pijlers van de behandeling zijn medicijnen en oefentherapie. De ziekte kan niet worden genezen, wel kan een goede behandeling het ziekteproces onderdrukken en zo de klachten verminderen. Ontstekingsremmende middelen (NSAID's) geven vaak goede verlichting en worden voorgeschreven door de arts. Afhankelijk van de aard en ernst van de klachten, het effect en de eventuele bijwerkingen kan het soort en de dosering worden vastgesteld.
- Door regelmatig te oefenen wordt de rug zo beweeglijk mogelijk gehouden en wordt de kans kleiner dat de rug verstijft in een kromme houding. Deze oefeningen worden meestal aangeleerd onder leiding van een oefentherapeut of fysiotherapeut en moeten dagelijks worden uitgevoerd. De laatste tijd wordt in steeds meer regio's de mogelijkheid geboden om in groepsverband te oefenen. Verder worden leefregels gegeven over de houding, sporten en het grote belang van afwisselende rust en beweging.
- Een nieuwe ontwikkeling bij de behandeling van de ziekte van Bechterew zijn de zogenaamde biologicals. Dit zijn dure medicijnen, bovendien is er nog weinig bekend over de werking op lange termijn. De reumatoloog schrijft ze alleen voor als andere medicijnen onvoldoende effect hebben.
- Het stellen van de diagnose en het instellen van de behandeling gebeurt meestal door een reumatoloog.
Meer informatie
- Bij het Reumafonds kunt u meer informatie over bechterew krijgen. U contact opnemen met de Reumalijn 0900 - 20 30 300 ( € 0,03 pm) of een kijkje nemen op de website (www.reumafonds.nl).
- De Stichting Bechterew in Beweging organiseert verschillende beweegevenementen voor mensen met bechterew. Ook probeert de organisatie de belangen van mensen met bechterew zo goed mogelijk te behartigen. Meer informatie vindt u op www.stichting-bechterew.nl.
- Zie ook het Zorgboek Ziekte van Bechterew. U kunt dit boek bestellen via uw apotheek of www.stichtingseptember.nl.