Ontspannen
Vijf adviezen
Leer stress herkennen- Leef gezond
- Probeer te relativeren
- Besteed aandacht aan uw sociale contacten
- Doe dingen waar u plezier in heeft
1. Leer stress herkennen
Veel mensen zijn zich er niet echt bewust van hoe ze zich voelen. Stress kunnen ze als ‘normaal' gaan ervaren: het is iets gewoons geworden. Als u niet weet dat u gestresst bent, zult u ook geen aanleiding zien om te ontspannen. De eerste stap is daarom dat u stress leert herkennen.
Verschijnselen van stress
Een deel van de verschijnselen die bij stress horen is lichamelijk:
- uw spieren zijn gespannen (spierpijn, stijve spieren, vooral in nek, schouders en rug)
- u heeft vaak klamme handen
- u heeft vaak hoofdpijn
- u slaapt niet goed: moeite met inslapen of doorslapen, heel vroeg wakker worden
- hartkloppingen (een bonzend gevoel in de borst), onregelmatige hartslag
- duizeligheid (soms door hyperventilatie)
- u heeft geregeld diarree of verstopping en daardoor soms een gebrek aan eetlust
- u bent vaak erg moe
- u heeft hoge bloeddruk (daar merkt u op zich niets van: het kan alleen blijken uit een meting bij de huisarts)
Daarnaast kunnen er psychische verschijnselen zijn:
- u bent vaak lusteloos, somber
- u voelt zich vaak machteloos
- u heeft vaak het idee dat het u ‘teveel' is
- u bent rusteloos, gejaagd
- u bent snel van slag: u schrikt snel, u bent snel geïrriteerd
Verder kan stress ook blijken uit uw gedrag:
- u eet te veel (‘eetbuien') of juist te weinig
- u drinkt veel, vooral om een beetje te kunnen ontspannen
- u gebruikt geregeld kalmerende medicijnen of slaaptabletten
- u heeft moeite om goed na te denken en zich te concentreren; u piekert en ‘maalt' veel
- u heeft de neiging zich terug te trekken
- u wordt juist erg druk, praat veel
- u kunt niet meer echt genieten
- u bent klagerig, bitter, cynisch
"Heel vaak zat ik in mijn eentje te snotteren voor de tv. Bij van die stompzinnige, sentimentele films barstte ik in huilen uit..."
Ontspanningsoefeningen
U kunt stress leren herkennen met behulp van ontspanningsoefeningen. Een ontspanningsoefening helpt u niet alleen om te ontspannen, maar laat u ook het verschil tussen spanning en ontspanning ervaren. Yoga heeft hetzelfde effect, omdat yoga bestaat uit een combinatie van ademhalings- en spierontspanningsoefeningen. Eventueel kan een fysiotherapeut u deze oefeningen leren.
2. Leef gezond
Hoe gezonder u bent, hoe beter u bestand bent tegen stress. Waarschijnlijk kent u de regels voor gezond leven: stop met roken, eet gezond, drink met mate en beweeg veel.
Heel wat mensen hebben baat bij sporten en bewegen. Het werkt ontspannend en maakt u fitter, waardoor u meer kunt hebben. Het blijkt ook dat sporten, bijvoorbeeld hardlopen, helpt om negatieve gevoelens te verminderen. Daarbij stimuleert bewegen de darmwerking, wat met name obstipatieklachten kan verminderen. Let op: bewegen en sporten kunnen bij PDS de klachten ook verergeren, met name diarree en darmkrampen (en dat kan weer tot verstopping leiden).
3. Probeer te relativeren
We ‘moeten' nogal wat. We ‘moeten' carrière maken, een druk sociaal leven onderhouden, werken aan een goede relatie en een fantastisch seksleven hebben... Waarschijnlijk herkent u dat wel, en heeft u regelmatig het gevoel dat u zichzelf voorbij holt.
Maar van wie moeten we dat eigenlijk allemaal? Waarom hebben we het zo druk? Waarschijnlijk weet u het antwoord al: het moet van uzelf! U legt zelf de lat zo hoog, u bent degene die zulke hoge eisen stelt.
Bij gezond leven hoort ook relativeren. Probeer eens wat minder te ‘moeten' van uzelf. U hoeft niet altijd leuk en gezellig te zijn. U mag best een keer moe zijn. Als u een keer een feest of een diner afbelt omdat u zich niet lekker voelt, dan zal niemand dat u kwalijk nemen. Als u een keer vroeg naar bed wilt omdat u moe bent, dan zal iedereen daar begrip voor hebben. Kortom: accepteer uzelf met al uw gebreken. Accepteer dat u een ziekte heeft, en dat die ziekte gevolgen heeft voor uw leven.
"Ik nodigde vaak mensen uit om te komen eten. Dan wilde ik voor de dag komen met allerlei verrassende hapjes. Maar omdat die recepten zo ingewikkeld waren, kon ik mijn aandacht niet bij het gesprek houden. Ik stond de halve avond in de keuken. En overdag had ik het hartstikke druk met de boodschappen. Na zo'n dinertje was ik doodmoe... Nu doe ik het allemaal wat eenvoudiger. Minder gasten, makkelijke recepten en de boel beter voorbereiden. En weet je: nu heb ik ook een leuke avond!"
Plannen met PDS
Hou er bij het plannen van activiteiten rekening mee dat u buikklachten kunt krijgen. Bij een overvolle agenda raakt u direct in de problemen als u ziek wordt. Bouw daarom voldoende rustmomenten in. Het idee dat u ‘mag' uitvallen en niet ‘moet' presteren geeft ook weer rust, zodat u zich in het algemeen beter zult voelen.
Laat u goed informeren
Om uw PDS te kunnen accepteren is het belangrijk dat u weet wat PDS inhoudt. Laat u daarom goed informeren. Als u weet hoe het spijsverteringsstelsel werkt, kunt u uw klachten beter plaatsen. Met goede informatie voorkomt u dat negatieve gevoelens en gedachten u in hun greep krijgen. U hoeft niet onzeker te zijn, omdat u precies weet waar u aan toe bent. U voelt zich niet langer ‘overvallen' door uw klachten. Evenmin hoeft u bang te zijn dat uw klachten te maken hebben met een andere, levensbedreigende aandoening.
Uiteindelijk draagt goede informatie bij aan het kunnen relativeren van PDS. U bent zich bewust van de aard, de ernst en de duur van uw klachten. Daardoor kunt u PDS een plaats in uw leven geven, zonder dat uw hele leven om PDS draait.
4. Besteed aandacht aan uw sociale contacten
Goede contacten met anderen blijken een sterk middel om stress te voorkómen. Liefde en vriendschap behoren tot de beste dingen in het leven. Bij vrienden kunt u zichzelf zijn. U hoeft niet de schijn op te houden of bang te zijn dat ze u afwijzen. Ze kunnen u met raad en daad bijstaan.
Neem uw naasten in vertrouwen
Toch houden veel mensen met PDS hun klachten uit schaamte verborgen. Ze voelen zich vaak opgelaten in gezelschap van anderen. Door open te praten over de gevolgen van PDS, biedt u uw naasten de kans om u beter te begrijpen. Bepaalde reacties van u kunnen ze dan beter plaatsen, bijvoorbeeld als u niet opgetogen reageert op een uitnodiging voor een diner. Ook kunnen ze rekening houden met uw klachten. U zult zien dat u zelf ook beter kunt ontspannen als u helemaal uzelf kunt zijn in het gezelschap van uw naasten.
"We gingen een keer bij vrienden eten, en die hadden bruinenbonensoep gemaakt. Nou, met bruinenbonensoep weet ik van tevoren dat ik de rest van de avond op de wc zit. Mijn vriend en ik keken elkaar aan en we kregen helemaal de slappe lach."
5. Doe dingen waar u plezier in heeft
Zeker in tijden van drukte en spanning slaan we de ‘leuke dingen' snel over. We zeggen een avondje theater af omdat we willen overwerken, we slaan het voetbal over omdat er nog zoveel klussen gedaan moeten worden, we gaan toch maar weer naar een verplichte verjaardag in plaats dat we een strandwandeling maken.
Maak er een punt van om regelmatig dingen te doen die u leuk en ontspannend vindt. Sporten, in de tuin werken, met vrienden uit eten, naar de film enzovoort. Het maakt niet uit wat u doet, als u er maar plezier aan beleeft.
Blijf PDS de baas
Wellicht vindt u bepaalde dingen wel leuk om te doen, maar durft u ze niet meer omdat u dan te veel last krijgt van uw PDS. Natuurlijk moet u rekening houden met uw klachten, maar laat uw leven niet door uw ziekte regeren. U kunt af en toe eens ‘uitproberen' of iets wel of niet gaat, eventueel in het gezelschap van iemand die u in vertrouwen heeft genomen. Bouw daarbij voldoende rustmomenten in uw agenda in, zodat uw schema niet gelijk in de war is als u inderdaad last krijgt van ziekteverschijnselen. Daarmee voorkomt u dat u gestrest raakt en uw klachten verergeren.